Eurasian Business & Economics Journal

DÖNGÜSEL EKONOMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK POLİTİKALARI: TEORİDEN PRATİĞE

2025-04-29T13:35:59+00:00

Doğrusal ekonomi modelinin izlediği “al-yap-at” yaklaşımının sosyal, çevresel ve ekonomik alanlarda yarattığı tahribat, yeni bir üretim ve tüketim paradigmasının benimsenmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Geçmişte, doğal kaynakların sınırlılığını dikkate almadan, sadece kâr ve büyüme odaklı atılan adımlar, bugün karşı karşıya kaldığımız geri dönüşü olmayan olumsuz sonuçlara yol açmıştır. Buna karşılık, gelecek nesillerin kaynaklarını daha fazla düşünerek hareket etmeyi amaçlayan ülkeler döngüsel ekonomi modeli, sürdürülebilir üretim, sürdürülebilir tüketim, sürdürülebilir kalkınma ve sıfır atıkla yaşam gibi yeni stratejik yaklaşımları benimsemişlerdir. Bu kavramlar, söz konusu dönüşümün bir parçası olarak sıklıkla ele alınmaktadır.

Bu yaklaşımlar doğrultusunda, dünyada yükselen trendlerden ikisi olan döngüsel ekonomi ve sürdürülebilirlik kavramları, 20. yüzyılın son çeyreğinden bu yana hem ulusal hem de uluslararası düzeyde tartışılmakta olup, 21. yüzyılın başından itibaren teorik ve pratik olarak daha fazla odak noktası haline gelmiştir. Doğrusal ekonomiden döngüsel ekonomiye geçiş, geleneksel ekonomik, sosyal ve çevresel paradigmadan yeni bir paradigmaya geçişi temsil etmektedir. Bu geçiş, artan verimlilik, atıkların azaltılması, ikame kaynakların ortaya çıkması ve yeni istihdam alanları gibi fırsatlar sunarken, yüksek maliyetler, ülkeler arası eşitsizlikler ve toplumsal farkındalık yaratma sürecinin uzun olması gibi zorlukları da beraberinde getirmektedir.

Bu makalede, sürdürülebilirliğin sağlanması için geleneksel doğrusal ekonomiye alternatif olan döngüsel ekonomi modelinin teorik temelleri ve Avrupa Birliği tarafından imzalanan küresel eylem planları incelenerek, döngüsel ekonomi uygulamalarından biri olan tekstil sektörü ele alınmaktadır.

BELEDİYELERE AİT TAŞINMAZLARIN YÖNETİMİNDE BEDELSİZ TERK UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: MENGEN BELEDİYESİ ÖRNEĞİ

2025-01-09T14:29:39+00:00

Belediyeler tarafından İmar Kanunu ve yönetmelikleri kapsamında çeşitli imar planı uygulama araçları kullanılmaktadır. İmar planlarının uygulanması aşamasında, sağlıklı ve düzenli kentleşmenin sağlanabilmesi için yerleşim alanlarının oluşturulmasının yanı sıra, çeşitli sosyal donatı alanlarının da oluşturulması gerekmektedir. Belediyeler yükümlü oldukları kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için taşınmazlara ihtiyaç duymakta olup, söz konusu taşınmazları edinebilmesi ve imar planlarını uygulayabilmesi için kendisine özgü çeşitli taşınmaz edinme yöntemleri kullanmaktadır. Ancak söz konusu taşınmaz edinme yöntemlerinin çeşitli nedenlerle uygulanamaması sebebiyle Belediyelerin ve taşınmaz maliklerinin farklı yöntem arayışlarının bir sonucu olarak terk uygulaması ortaya çıkmıştır. Çalışmada terk uygulaması, terki yapan taşınmaz malikleri ve belediyeler açısından ele alınmaktadır. Ayrıca bedelsiz terk edilen alanların maliklerin talebi halinde iadesi ile ilgili Mengen Belediyesi’ne açılan bir dava örneği üzerinden yaşanan süreç incelenmiştir. Özellikle geçmişte yapılan terk uygulamalarının daha sonradan arazi ve arsa düzenlemesine tabi tutulmasıyla meydana gelen sorunlar çalışmanın araştırma kısmında örnek imar uygulaması üzerinden incelenmiştir. Uygulama öncesi ifraz veya bedelsiz terk sonucu oluşan imar parsellerinin büyük bir kısmının yapılaşmış olması, uygulama sırasında bu parsellerden yapılan ilave DOP kesintisi nedeniyle belediye veya maliye hazinesine ait taşınmazlarla hissedar hale gelmelerine neden olduğundan, kamu idarilerine ait taşınmazların bu şekilde tamamlayıcı nitelikte kullanılması malikler açısından en uygun çözüm olarak görülse de kamu idarelerine ait taşınmazların parçalanmasına neden olan olumsuz bir durum olduğu sonucu ortaya konmuştur.

SIĞINMACILARIN KENTLERE VE GAYRİMENKUL PİYASALARINA OLASI ETKİLERİ: GAZİANTEP İLİ ÖRNEĞİ

2025-01-09T11:17:45+00:00

Son yıllarda birçok ülkede ve Türkiye’de barınma, gündemi meşgul eden güncel konulardan biri olmuştur. Konut fiyatları ve kira paralarındaki artış ile sığınmacı sayısına bağlı olarak kentsel mekânlar ve konut piyasasındaki değişim dikkati çekmektedir. Suriye’de 2011 yılında ortaya çıkan iç savaş, insanları göçe zorlamış ve göç hareketleri ile beraber Türkiye’nin birçok kentinde başta barınma ihtiyacı olmak üzere birçok problemin ortaya çıkması kaçınılmaz olmuştur. Çalışmada göç alan şehirlerdeki mekânsal yetersizlik ve yerel hizmetlere ilişkin temel problemlerin giderilmesi ve sığınmacıların ülkelerine veya başka ülkelere göçü sonrasında söz konusu alanların nasıl değerlendirilebileceğinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Gaziantep ilinde arsa ve konut üretimi, nüfus ve hane sayıları, konut sahipliği, fiyatlar ve kiraların değişimi araştırılmış ve kentin planlama sahasının gelişimi, arsa üretimi ve altyapı hizmetlerinin yeterliliği irdelenmiştir. İlin kamu, özel sektör çalışanları ve yöneticileri, meslek örgütleri yöneticileri ile diğer paydaşlara anket uygulanarak sığınmacıların kentin ekonomisi, mekânsal, ekonomik, sosyal ve çevresel değişimine etkileri değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre kent ekonomisini bekleyen riskler ve fırsatların analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre mevcut koşullarda ve yeni göçlerde kentlerin karşı karşıya kalabileceği krizleri yönetebilmek için alınması gereken kararların sürdürülebilir kentsel arazi yönetimi politikaları ile kent ekonomisi kapsamında değerlendirilmesinin zorunlu olduğu ve barınma sorununa yönelik sürdürülebilir kent politikalarının geliştirilmesi gerektiği ortaya konulmuştur.

SOSYAL MEDYA REKLAMLARINDA PSİKOGRAFİK DEĞİŞKENLERİN TÜKETİCİ SATIN ALMA KARARLARINA ETKİSİ: CEP TELEFONU REKLAMLARI

2025-06-01T13:57:48+00:00

Bu çalışma, sosyal medya reklamlarının tüketicilerin cep telefonu satın alma kararları üzerindeki etkilerini derinlemesine ve çok boyutlu bir perspektifle incelemeyi hedeflemektedir. Araştırmada, sosyal medya reklamlarının bilişsel, duygusal ve algısal boyutlarının tüketici davranışlarını nasıl etkilediği analiz edilmiştir. Ayrıca, reklam tasarım unsurlarının önemi, demografik faktörlerin etkisi, farklı sosyal medya platformlarının rolleri ve kişiselleştirme seviyelerinin tüketici satın alma niyeti üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Veriler, Türkiye genelinde sosyal medya kullanıcılarından elde edilmiş ve 300 kişilik bir örneklem grubuyla çalışılmıştır. Toplanan veriler, korelasyon, regresyon ve ANOVA analizleri gibi çeşitli istatistiksel yöntemler kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, bilişsel, duygusal ve algısal boyutların satın alma niyeti üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu, ancak bu boyutların reklamların genel etkinliğine katkıda bulunduğunu göstermiştir. Reklam tasarımı ile ilgili unsurların tüketici davranışlarında anlamlı bir farklılık yaratmadığı belirlenirken, demografik değişkenlerden cinsiyetin yalnızca alışkanlık boyutunda anlamlı bir etkiye sahip olduğu ortaya konmuştur. Yaş faktörünün etkileşimlilik boyutunda önemli bir farklılık yarattığı, ancak eğitim seviyesinin bu bağlamda anlamlı bir etkiye sahip olmadığı gözlemlenmiştir. Instagram, Facebook ve YouTube gibi farklı sosyal medya platformlarının tüketici satın alma kararları üzerindeki etkilerinin büyük ölçüde benzer olduğu tespit edilmiştir. Kişiselleştirme boyutunda ise ilgi alanlarına uygun reklamların satın alma niyetini anlamlı ölçüde artırdığı, ancak kişisel tercihlere uygunluk düzeyinin belirgin bir etki göstermediği bulunmuştur. Bu sonuçlar, sosyal medya reklamlarının tüketici davranışlarını şekillendirmede karmaşık bir yapıya sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmanın bulguları, sosyal medya reklam stratejilerinde duygusal bağ kurma, ilgi alanlarına yönelik kişiselleştirme ve demografik farklılıkların dikkate alınmasının gerekliliğini vurgulamaktadır. Çalışma, sosyal medya reklamcılığı alanında hem akademik hem de uygulamalı çalışmalar için önemli bir referans sunmaktadır.

SALGIN HASTALIKLARIN ÇALIŞAN PERFORMANSI VE ETİK DIŞI DAVRANIŞLARA ETKİSİ: BİR HAVAYOLU ŞİRKETİNDE ARAŞTIRMA

2025-06-01T14:05:06+00:00

Bu çalışmada, salgın hastalıkların çalışan performansı ve etik dışı davranışlara etkisi incelenmiştir. Özellikle COVID-19 gibi küresel ölçekte etkili olan pandemiler, iş dünyasında önemli değişimlere yol açmış ve bu durum çalışanların bireysel ve örgütsel davranışlarını derinden etkilemiştir. Araştırmanın amacı, salgın hastalıkların iş hayatındaki olumsuz etkilerini analiz etmek ve özellikle havayolu sektöründe çalışanların performansları üzerindeki değişimleri anlamaktır. Bu bağlamda, çalışanların salgın dönemindeki etik dışı davranışlara eğilimleri de değerlendirilmiştir. Tezde, literatür taraması ile salgın hastalıkların tarihsel gelişimi ve etkileri ele alınmış, bu bağlamda COVID-19 pandemisinin sosyal, ekonomik ve psikolojik etkileri detaylandırılmıştır. Ayrıca, iş etiği kavramı ve etik dışı davranışların nedenleri irdelenmiştir. Havayolu sektöründe yapılan alan araştırmasıyla, çalışanların performansları, motivasyonları ve iş etiği çerçevesinde sergiledikleri davranışlar analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, salgın hastalıkların çalışanların stres seviyelerini artırarak motivasyon düşüklüğüne neden olduğunu ve bu durumun performansı olumsuz etkilediğini göstermektedir. Ayrıca, örgütlerdeki etik iklimin zayıflaması, çalışanların etik dışı davranışlar sergileme eğilimlerini artırmıştır. Çalışmada, iş dünyasında salgın hastalıkların etkilerine karşı alınabilecek önlemler ve öneriler de sunulmuştur. Sonuç olarak, bu tez, salgın hastalıkların sadece fiziksel sağlık açısından değil, iş dünyasında etik ve performans boyutlarında da önemli etkiler yarattığını ortaya koymaktadır. İşletmelerin, bu tür krizlere karşı daha dayanıklı bir yapı oluşturabilmeleri için etik ilkeler doğrultusunda yönetim stratejileri geliştirmeleri gerektiği vurgulanmıştır.

DESTİNASYON PAZARLAMASINDA DESTİNASYON MARKA KİŞİLİĞİNİN TEKRAR ZİYARET ETMEYE ETKİSİ: BOZCAADA ÖRNEĞİ

2025-01-20T09:01:35+00:00

Bu çalışmanın, destinasyon pazarlaması kapsamında Bozcaada marka kişiliğinin davranışsal niyeti olan tekrar ziyarete etkisi üzerindeki ilişkisini incelemek üzere hazırlanmıştır. Araştırmada amaçlanan, Bozcaada’yı destinasyon pazarlaması kapsamında değerlendirerek destinasyon marka kişiliğinin davranışsal niyeti üzerindeki etkisini incelemek ve literatüre; turizmin, destinasyon marka kişiliği ve davranışsal niyet (tekrar ziyaret) birleşiminde katkı sağlamaktır. Çalışmada sırasıyla; destinasyonun tanımı, türü ve unsurları, destinasyon yaşam döngüsü, marka kişiliği ve boyutları ile destinasyon pazarlaması ve marka kişiliği ile ilgili çalışmalara değinilmiş ve ilgili konularda literatür taraması yapılarak teorik konular ele alınmıştır. Daha sonra literatürdeki marka kişiliği ile davranışsal niyet olan tekrar ziyaret etme arasındaki ilişkilere ve çalışmanın asıl konusu olan destinasyon marka kişiliğinin tekrar ziyaret etme davranışsal niyeti ile arasındaki ilişkiye değinilerek çalışmanın uygulama bölümüne zemin hazırlanmıştır. Çalışmanın uygulama bölümünde Bozcaada’nın kişilik yapısını belirleyerek marka kişiliğinin turistlerin davranışsal niyetlere etkisi konusu incelenmiştir. Araştırma verilerinin toplama aracı olarak anket tekniğinden yararlanılmıştır. Farklı bölgelerde yaşayan Bozcaada’yı en az bir kere ziyaret etmiş 376 turist katılımcıya Bozcaada marka kişiliği ve Bozcaada’yı davranışsal niyete ilişkin sorular içeren anket formları doldurulmuştur. Araştırmada, veri toplama aracı olarak kolayda örneklem yöntemine bağlı olarak anket uygulaması tercih edilmiş ve elde edilen 390 anketten 376 anketin analize uygun bulunmuştur. Ankete katılım sağlayan turistlerin tamamladığı anket formlarından elde edilen verilerin değerlendirilmesi için, öncelikle güvenilirlik testi daha sonra açımlayıcı faktör (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi yapılarak, marka kişilik faktörleri belirlendikten sonra regresyon ve korelasyon modeline göre analizi yapılmıştır.