Eurasian Education & Literature Journal

EĞİTİM FELSEFESİ BAĞLAMINDA EĞİTİMİN ONTOLOJİK VE EPİSTEMOLOJİK TEMELLERİ

Ömer BOZTEPE — 2025-07-21

Eğitim felsefesi, eğitimin temel doğasını kavramayı ve açıklamayı amaçlayan; bu yönüyle çok sayıda kavram, teori ve kuramı bünyesinde barındıran kapsamlı bir araştırma sahasıdır. Felsefenin bütünlüğünü sağlayan ontoloji ve epistemoloji, eğitim felsefesi bağlamında da eğitimin doğasına ve özüne ilişkin bilgilerin bütüncül bir şekilde ele alınmasında kritik bir rol üstlenmektedir. Eğitimin ontolojisi, bireyin yetişme sürecini, yaşadığı dönemin ve toplumun yapısal özelliklerini, aynı zamanda eğiticinin niteliklerini inceleme alanı olarak öne çıkar. Eğitimin epistemolojisi ise bilgi edinme süreçlerine, öğrenme eylemine ve bu süreci açıklayan kuramsal yaklaşımlara odaklanmaktadır. Eğitim ve felsefenin birleşiminden doğan eğitim felsefesi; eğitim süreçlerinin amaç ve hedeflerini belirlerken, birey ile toplumun gereksinimlerine uygun öğrenme ortamlarının oluşturulmasında ve farklı eğitim yaklaşımlarının öğrenme süreçlerine etkisinin değerlendirilmesinde eğitimin ontolojisi ve epistemolojisinden yararlanır. Bu çalışmanın temel amacı ise, eğitim felsefesini tanımlamak; eğitim felsefesi çerçevesinde ortaya çıkan kavram, teori ve kuramları, eğitimin ontolojisi ve epistemolojisi perspektifinden açıklayarak insan, eğiten ve eğitilen arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.

OKUL MÜDÜRLERİNİN ERDEMLİ LİDERLİK DAVRANIŞLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Esma ÖZEN — 2025-07-21

Genel anlamı ile erdemli liderlik özelliklerini barındıran liderler iyi-kötü ayrımı yapan, çalıştığı örgütte adalet doğrultusunda insanlara karşı duyarlı, sorunları ve ihtiyaçları ile yakından ilgilenen kişi olarak tanımlanabilir. Bu çalışma, okul müdürlerinin erdemli liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen görüşlerini incelemeyi amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak Mardin ili Kızıltepe ilçesi ve Adıyaman Gölbaşı ilçesindeki 18 öğretmenle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış ve betimsel analizle değerlendirilmiştir. Bulgular, öğretmenlerin erdemli liderliği adalet, dürüstlük, empati ve güvenilirlik gibi değerlerle tanımladığını göstermektedir. Araştırma, erdemli liderlik davranışları sergileyen müdürlerin bulunduğu okullarda motivasyon, işbirliği ve başarının arttığını, aksi durumlarda ise güvensizlik ve verimsizliğin ortaya çıktığını ortaya koymaktadır. Ayrıca, okul müdürlerinin erdemli davranışlarının okul iklimini olumlu etkilediği belirlenmiştir. Çalışma, eğitim yönetimi politikaları ve liderlik eğitimleri için öneriler sunmaktadır.

ÖĞRETMENLERİN KAYNAŞTIRMAYA YÖNELİK ÖZ-YETERLİK TUTUMLARI

Murat ASLAN — 2025-07-21

Öz-yeterlik algısının öğretmenlerin pedagojik yaklaşımları ve kaynaştırma eğitimi üzerindeki etkileri önemli bir konudur.Öz-yeterlik algısı yüksek olan öğretmenlerin, öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak daha etkili bir öğretim süreci yürüttükleri vurgulanmaktadır. Özellikle kaynaştırma sınıflarında öğretmenlerin öz-yeterlik algılarının, öğrencilere yönelik daha fazla çaba göstermelerine ve uygun eğitim tekniklerini kullanmalarına katkı sağladığı belirtilmektedir. Kaynaştırma eğitimi alan öğretmenlerin öz-yeterlik inançlarının yüksek olduğu, bu eğitimi almayan öğretmenlerin ise daha düşük inançlara sahip olduğu ifade edilse de, aralarında anlamlı bir ilişki bulunmadığını savunan çalışmaların da olduğu aktarılmaktadır. Bu durum, kaynaştırma eğitimi alan öğretmenlerin, bu alandaki yeterliliklerinin ve eğitimlerinin niteliğinin önemini ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin veya öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimi almasının eğitim süreçleri üzerindeki etkilerini anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu tür incelemeler, öğretmenlerin profesyonel gelişimlerine ve öğrencilere sunulan eğitimin kalitesine katkı sağlayabilir. Özellikle, öğretmenlerin öz-yeterlik algılarının artırılması için uygulanacak stratejiler, kaynaştırma eğitiminde daha etkili sonuçlar elde edilmesine yardımcı olabilir. Bu çalışmada, aktif olarak kaynaştırma eğitimi veren sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlilik algı düzeylerinin ve kaynaştırma eğitimi yeterlik düzeylerinin önemi değerlendirilmeye çalışılmıştır.

ÖĞRETMEN ADAYLARININ YAŞAM BOYU ÖĞRENME EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ

ALİ ÇELİK — 2025-07-21

Bilginin hızla değişimi ve dönüşümü, bilgi paylaşım ağlarındaki çeşitliliğin artması, öğrenmenin yalnızca eğitim kurumlarıyla sınırlı kalmadığını ve yaşam boyu öğrenmenin artık bir zorunluluk haline geldiğini göstermektedir. Uzaktan eğitim, mobil öğrenme ve e-öğrenme gibi kavramların ortaya çıkması, bireylerin farklı coğrafyalardan kolaylıkla bilgi kaynaklarına erişimini sağlamaktadır. Bu durum, yaşam boyu öğrenme süreçlerini desteklemekte ve bireylerin sürekli gelişimlerini mümkün kılmaktadır. Bu bağlamda, bireylerin etkili ve başarılı birer yaşam boyu öğrenen olabilmeleri için yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerini incelemektir. Bu inceleme, öğretmenlerin eğitim süreçlerinde sürekli gelişim göstermelerine yardımcı olabilecek stratejilerin geliştirilmesine katkıda bulunacaktır. Araştırmanın, öğretmen yetiştiren eğitim fakülteleri, okul yöneticileri ve öğretmenler için değerli bilgiler sunması beklenmektedir. Ayrıca, elde edilen bulguların, Milli Eğitim Bakanlığı'nın hizmet içi eğitim programlarına katkı sağlayarak öğretmenlerin farkındalığını artırması hedeflenmektedir.

DEPREM VE EĞİTİM İLİŞKİSİNE DAİR AKADEMİK ÇALIŞMALARIN İÇERİK ANALİZİ

AYŞE BİRHANLI — 2025-07-21

Bu araştırma, Türkiye’de deprem ve eğitim ilişkisini konu alan akademik çalışmaların içerik analizini gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında 2010–2025 yılları arasında yayımlanmış 25 akademik yayın sistematik olarak incelenmiş ve tematik olarak sınıflandırılmıştır. Bulgular, araştırmaların büyük oranda öğretmen adayları ve öğrencilerin farkındalık düzeylerine odaklandığını; ancak afet eğitiminin davranışsal, pedagojik ve psikososyal boyutlarının yeterince ele alınmadığını ortaya koymuştur. Müfredatta afet konularının yüzeysel yer aldığı; öğretmen eğitimi programlarında afet pedagojisine ilişkin içeriklerin sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca dezavantajlı gruplar (engelliler, göçmen öğrenciler, kırsal bölgeler) üzerine yapılan çalışmaların sayıca azlığı dikkat çekmiştir. Eğitim sisteminin afetlere karşı dirençli hâle getirilmesi için politika yapıcıların, eğitimcilerin ve akademisyenlerin iş birliği içinde, disiplinlerarası ve kapsayıcı yaklaşımlar geliştirmesi gerekmektedir. Bu çalışma, alandaki araştırma eğilimlerini görünür kılarak, hem bilimsel hem de uygulamaya dönük katkılar sunmaktadır.

ÖĞRENCİLERİN SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIKLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Abdullah ÖZEN — 2025-07-21

Bu çalışma, öğretmenlerin gözlemlerine dayanarak öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı düzeylerini ve bu bağımlılığın akademik başarı, psikolojik iyi oluş ile sosyal ilişkiler üzerindeki etkilerini incelemeyi hedeflemektedir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği araştırmada, 21 öğretmenle gerçekleştirilen görüşmeler tematik analiz yoluyla değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, öğrencilerin özellikle TikTok, Instagram ve YouTube gibi dijital platformlarda uzun zaman geçirdiklerini ve bu alışkanlığın ders başarılarını, dikkat sürelerini ve arkadaş ilişkilerini olumsuz etkilediğini ortaya koymuştur. Sosyal medya kullanımının aşırıya kaçmasıyla birlikte özgüven eksikliği, yalnızlık hissi, stres artışı, sürekli kıyas yapma eğilimi ve siber zorbalık gibi psikolojik problemlerin daha yaygın hale geldiği gözlenmiştir. Ayrıca, okullarda sosyal medya bağımlılığına karşı kurumsal ve sürdürülebilir stratejilerin eksik olduğu; öğretmenlerin bireysel çabalarla öğrencilere rehberlik etmeye çalıştıkları belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda; dijital medya okuryazarlığının eğitim programlarına entegre edilmesinin, öğretmenlerin dijital rehberlik yetkinliklerinin artırılmasının ve aile ile okul arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesinin önem taşıdığı sonucuna varılmıştır.