OSMANLI CAM SANATINA KISA BİR BAKIŞ

Özet

Bu çalışmada Osmanlı cam sanatının gelişimi üzerine kronolojik ve kısa bir değerlendirme yapılmaktadır. Cam insanlık tarihinin önemli malzemelerinden biri olmuştur ve yaşamın hemen her alanında kullanılmıştır. Hammadde olarak doğada bulunan cam, çeşitli yöntemlerle şekillendirilerek kullanışlı hale getirilmiştir. Camın Osmanlı kültürüne geçiş yolu bilinmemekle birlikte, Osmanlı'da son derece zarif, estetik değeri yüksek ve özgün bir üslup gösteren cam eserler üretilmiştir. İstanbul merkezli gelişen Osmanlı camcılığı, çeşitli belgelerden edinilen bilgilere göre, Eğrikapı, Eyüp, Balat, Ayvansaray, Bakırköy, Beykoz, Paşabahçe, Çubuklu, İncirköyü bölgelerine yayılmış; bu bölgelerde kurulan atölyelerde değişik özellikte ve boyutta cam üretimi yapılmıştır. Osmanlılar’da yapılan camlar; düz cam, renkli cam ve billur cam olmak üzere üç çeşittir. Binaların pencereleri için kullanılan camlardan başka günlük hayatın ihtiyaçlarını karşılayan çeşitli cam eşya da bu sanayiye büyük bir sürüm yeri hizmetini görüyordu. Bu dönemde cam mamuller başlıca üç grupta toplanır: Lüks mamuller, faydalı eşya, orduda veya gündelik hayatta kullanılmak üzere yapılmış olan cam ürünler ve nakışlı camlar ya da eski yapılardaki pencereler için türlü yassı camlar. Ne var ki Osmanlı cam sanatının tarihini baştan sona okuyabilmemize olanak sağlayacak cam ürünlerin-malzemesinin doğası gereği kırılganlığı sebebiyle-günümüze ulaşan örnekleri yalnızca müzelerde korunan nadide eserlerden ibarettir. Modern sanat tarihi araştırmalarında Osmanlı cam sanatı ya da cam işçiliğine dair araştırmalar oldukça sınırlıdır. Bu çalışmamızın Osmanlı cam sanatına dair araştırmalara katkısı olması umulmaktadır.