TAKİPTEKİ KREDİLERİN DURGUNLUKLARLA VE MAKRO EKONOMİK ŞOKLARLA ETKİLEŞİMLERİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BAYESYEN BİR ANALİZ

Özet

Bu çalışmada, Türkiye’de takibe düşen banka kredileri ile durgunluk olasılıklarının ilişkisi analiz edilmiştir. Böylece banka sisteminin istikrarı ile ekonomik faaliyet arasındaki ilişkinin boyutu ve olası yansımaları değerlendirilmektedir. Durgunluklar ve takibe düşen krediler çok sayıda makro ekonomik ve finansal değişkenle de güçlü etkileşimler içindedir. Bu bağlamda, makro ekonomik şokların analizlere dahil edilebilmesi için, faktörlerle genişletilmiş kalitatif VAR yöntemi tercih edilmiştir. Analiz edilen örneklem, 2005:1 ile 2023:10 dönemini kapsayan aylık verilerden oluşmaktadır. Elde edilen bulgular, takipteki krediler ile ekonomik faaliyet arasındaki güçlü karşılıklı etkileşimin varlığını açıkça göstermiştir. Türkiye özelinde, bu ilişkide döviz kuru ve enflasyon şoklarının da önemli etkileri vardır. Sonuçlar, ekonominin durgunluğa girmesi halinde takibe düşen banka kredilerinin artacağını hem parasal hem de finansal istikrarı temin etmek isteyen otoritelerin uygulayacağı daraltıcı politikaların kur ve fiyat istikrarını sağlayacağını göstermiştir. Ancak bu takdirde durgunluğun süresi uzayabilir. Diğer yandan, daraltıcı politikalara rağmen, enflasyon oranı düşürülemezse, durgunluğun etkileri daha sarsıcı ve uzun olacaktır.