ÜRETİM SİSTEMLERİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE MAKİNA ETKİNLİĞİNİN ÖLÇÜLMESİ

Özet

Bir üretim işletmesi için kaynakların etkin yönetimi kritik önem taşımaktadır. Bu noktada; üretim işletmeleri farklı yönetim yaklaşımlarından ve yalın üretim araçlarından faydalanmaktadırlar. Toplam üretken bakım (TÜB), altı büyük kaybın ortadan kaldırılması ile ekipman verimliliğinin arttırılmasını ve üretim performansının iyileştirilmesini amaçlayan en önemli yaklaşımlardan biridir. Toplam üretken bakım yaklaşımında, makinelerin etkinliği, toplam ekipman etkinliği adı verilen bir performans göstergesi ile değerlendirilmektedir. Toplam ekipman etkinliği; kullanılabilirlik, performans ve kalite değerlerinin çarpımı ile hesaplanmaktadır. Bu ölçüt, enerji tüketimi, bakım maliyeti, operatör deneyimi, makine ömrü, arıza sayısı gibi makine verimliliğini etkileyen çok sayıda değişkeni dikkate almamaktadır. Bu nedenle, TÜB projelerinin başarısının değerlendirilmesinde TEE ölçütü tek başına yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada; bu eksikliklerin üstesinden gelmek için bir üretim sisteminde makine etkinliğinin değerlendirilmesinde veri zarflama analizi esaslı bir model önerilmiştir. Önerilen modelin uygulanabilirliği, bir çelik üreticisinden alınan verilerle gerçekleştirilen bir vaka çalışması ile sunulmuştur. Ayrıca, veri zarflama analizi ile elde edilen makine etkinlik değerleri ile toplam ekipman etkinliği karşılaştırılarak yorumlanmıştır.