Öğrendikçe Yerine Geçen Devlet: Mekanizma Tasarımı Yoluyla Bir Açıklama

Yazarlar

  • Merter MERT Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.17740/eas.econ.2020.V24-06

Anahtar Kelimeler:

Mekanizma Tasarımı- İktisadi Tasarım- Devlet- Şeker- Türkiye İktisat Tarihi- Kalkınma

Özet

Bu çalışmada, Türkiye’nin kuruluş sürecindeki devletin tipi, iktisadi açıdan ve önceki çalışmaların şeker sanayi özelindeki bulguları bağlamında, mekanizma tasarımının araçları kullanılarak açıklanmıştır. Devletin tipinin tespiti için, önce devletin iktisadi olarak amacını tespit etmek gerekir. Amaç fonksiyonu belirlendikten sonra, amaca uygun mekanizmanın saptanması gerekir. Bir başka deyişle, amaç ile uyumlu olacak şekilde ve optimal olan bir strateji kümesinin saptanması gerekir. Daha önce, şeker sanayi özelinde amaçları saptamaya çalışan çalışmalar yapılmıştır. Mevcut çalışma ise yine şeker sanayi özelinde, amaçlara uygun mekanizmaya ilişkin bir açıklama içermektedir. Çalışmanın sonuçlarına göre, Türkiye’nin ilk yıllarında devlet, iktisadi bir fail olarak, sermaye birikiminin devam ettirilmesi sürecinde kamu refahı maksimizasyonunun gerçekleşmesi ve sonuç olarak milli üreticiler için pazarın büyütülmesi ve milli üreticilere alan açılması amacıyla hareket etmiştir. Bu süreçte devlet, belirli bir süre dönemsel hedefler çerçevesinde özel sektör üreticisinin istediği teşviki sağlamıştır. Devlet daha sonra bundan vazgeçmiş ve kamu firmasının istediği teşviki, diğer dönemsel hedefler çerçevesinde sağlamıştır. Ardından bundan da vazgeçmiştir. Devlet deneme-yanılma yoluyla arayışını sonlandırmış ve kendisi fiyat ve miktar kararlarını belirlemeye başlamıştır. Böylece, buradaki devlet, öğrendikçe rol alan veya öğrendikçe yerine geçen devlet olarak adlandırılabilir.  

İndir

Yayınlanmış

2020-10-15

Sayı

Bölüm

Makaleler