ÖĞRETMENLERİN 21. YÜZYIL BECERİLERİNE KAPSAMINDA KARAR VERME VE MESLEKİ ÖZERKLİK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Özet

Tarih boyunca toplumların yaşam tarzları, dönemin koşullarından etkilenerek değişim göstermiştir. İnsan ve onun ait olduğu topluluk, insanlık tarihinin ilk dönemlerinden günümüze kadar toplumsal yapılar çerçevesinde incelenebilir. Araştırmacılar, bu yapıları bilgiyi kullanma biçimlerine göre ilkel, tarımsal, sanayi ve bilgi toplumu olarak adlandırmaktadır. Toplumlar evrim geçirdikçe, bireylerin bu topluluklar içinde başarılı olabilmesi ve rekabet edebilmesi için gereken yetenekler de değişiklik göstermektedir. Bazı bilgi ve beceriler ön plana çıkarken, diğerleri zamanla önemini yitirmekte ve değersiz hale gelmektedir. Bu nedenle, bireylerin yaşadıkları toplumsal dönemde değerli kabul edilen bilgi ve becerilere sahip olmaları son derece önemlidir. Toplumsal yapıyı derinden etkileyen ve değişip dönüşmesine neden olan en önemli süreçlerden biri de içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda yaşanmaktadır. Günümüz dünyasında ekonomik, siyasal, kültürel ve sosyal alanda birçok dönüşüm yaşanmaktadır. Özellikle bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, insan faktörüne yaptığı etkilerden dolayı sosyal, kültürel, siyasal ve özellikle ekonomik alanda yapısal dönüşümleri beraberinde getirmiştir. Kitlesel refahın, bilginin ve nitelikli insan sermayesinin önem kazandığı bu dönemde insanlık bilgi toplumu olarak adlandırılmaktadır. İçinde bulunduğumuz yüzyılda, bilgi birikimin artması, bilgiye erişimin kolaylaşması, yeni teknolojik gelişmelerin önünü açacak bilimsel altyapının her geçen gün büyümesi, iletişim ve haberleşmenin daha pratik hale gelmesi gibi sebepler değişim ve dönüşümün önceki dönemlere göre çok daha hızlı gerçekleşmesini sağlamaktadır. Bu gelişmelerle beraber toplumlar yaşayış biçimlerini, çalışma şekillerini ve iletişim kurma yollarını da değiştirmişlerdir. Bu yüzden 21.yüzyıldaki teknolojik, toplumsal, siyasi ve ekonomik gelişmeler ışığında bireylerin sahip olmaları gereken niteliklere ilişkin beklentiler de değişmeye başlamıştır. İçinde bulunduğumuz yüzyılda özellikle teknolojinin hızla gelişmesi ve küreselleşmenin etkisinin giderek daha fazla hissedilmesi, eğitim araştırmacılarının dikkatini yeni yüzyılın beklentilerini karşılayacak öğrenci profilinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konularına yöneltmiştir. Günümüz bireylerinin; sorumluluk alabilen, liderlik yapabilen, girişimci, esnek, yaratıcı, üretken, problem çözücü, yenilikçi, iş birliğine açık, iletişim becerileri güçlü, bilgi, teknoloji ve medya okuryazarı olmaları beklenmektedir. Bu 21. yüzyıl becerilerinin öğrencilere kazandırılması, öğrenme-öğretme sürecinde gerçekleştirilecek etkinliklerin niteliği açısından büyük önem taşımaktadır. Öğretmenler, öğrencilerin akademik, sosyo-kültürel ve ahlaki gelişimlerine katkıda bulunma rolleriyle tanınırlar. Bununla birlikte, öğretmenler etkili bir öğrenme ortamı sağlamak amacıyla olumlu bir sınıf atmosferi yaratmada da kritik bir rol oynamaktadır. Sahip oldukları bilgi ve becerileri öğrencilere aktararak onlara rehberlik ederler. Bu nedenle, öğretim faaliyetlerini yürütecek öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine sahip olmaları son derece önemlidir. Günümüzdeki öğretmenlerin, 21. yüzyıl öğrenenlerine hitap edebilmesi için bu çağın yeterlilik ve becerilerine ulaşmaları gerekmektedir. Öğrencilerin kariyerlerini ve yaşamlarını önemli ölçüde etkileyecek olan bu becerilerin kazandırılması, ilköğretimden yükseköğretime kadar öğretmenlerin sorumluluğundadır.