XIII. asırda ortaya çıkan Ahilik, temelini İslam inancı ve Anadolu’nun kültür birikiminden kaynaklanan beceri kapasitesinden almaktadır. Ticaretle uğraşan Ahiler, sosyal, kültürel, çevresel birçok alanda önemli bir eğitim faaliyeti göstermişlerdir. Ahilikte insana ve cümle mahlûkata verilen değer, ahinin çevresine ve tabiata saygı ve özenle yaklaşmasını, bu ise ahi terbiyesinde buna yönelik ders ve uygulamalara yer verilmesini gerektirmektedir. Dolayısıyla, ahiliğin çevre ve tabiatla ilgili etik bir boyutu ve çevre eğitimine bakan yönleri bulunduğunu söylemek mümkündür. Bu makalede Ahiliğin çevre ahlakı ve eğitimine bakan yönleri araştırıldı. Bunun için Ahilik, Ahi, Eğitim, Çevre, Doğa/Tabiat, Ahlak, Çevre Ahlakı, Çevre Eğitimi ve Doğa eğitimi terimlerini anahtar kelime olarak içeren literatür taranmış, bulgular analiz edilmiş, tartılışmış, sonuçlar yorumlanarak değerlendirmiştir. Ahilik sisteminde hayatın her alanını kuşatan iyi ilişkiler ve denge söz konusudur. Ahinin kendisiyle ve çevresiyle barışık olmasını sağlayan bu denge, insanın çevresiyle ilişkisini sağlam ve sağlıklı hale getirmektedir. Bunu besleyen zemin, ahiliğin eğitim yoluyla aktarılan felsefesi ve uygulamalarıdır. Ahilik sisteminin etiği çevre ve tabiat alanında da teoriden pratiğe aktararak yüzyıllarca sürdürmeyi başarmış olmasını sağlayan özelliklerinin eğitim yoluyla kazanıldığı aşikârdır. Kapitalist iktisat tasavvuru ile Ahiliğin evren tasavvuru arasındaki fark, Tabiattaki varlıkları ekonomik/ticari birer meta olarak görmek ile onları bahşedilen nimetler/emanetler olarak görmek arasındaki fark kadardır. Ahilikle yaşanıp denemişliği üzerinden henüz 250-300 yıl geçmiş bir iktisat tasavvurunun güncellenmesi ve bugün buna dayanan yeni bir çevre ahlakı önermek ütopik bir yaklaşım sayılmamalıdır. Çünkü doğayı yok etmeyen bir iktisat geliştirmenin ve toplumu çevre ve gelecek nesiller adına fedakârlığa razı olmanın yolu; ahlak ve “nefis terbiyesi’ nden geçer. Ahiliğin, müntesibine bunları verdiğini görmekteyiz.
