Bar ve Halay Türündeki Temirağa Oyununun Karşılaştırmalı İncelenmesi (Erzurum Örneği)

Yazarlar

  • Ahmet Selim DOĞAN Atatürk Üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.17740/eas.soc.2019.V27-14

Anahtar Kelimeler:

Erzurum- Bar- Halay- halkoyunu- Temirağa

Özet

Anadolu derin ve köklü geçmişi ile ev sahipliği yaptığı büyük medeniyetlerin etkisi ile oldukça zengin kültüre sahiptir. Bu zenginliğin yansımalarından biri de halk oyunlarıdır. Bir toplumun yaşamına dair her türlü bilgiyi alabildiğimiz, folklorun en önemli kollarından biri olan halk oyunlarında kostümünden, süslenmesine, müziğinden oyun hareketlerine kadar o toplumun inançlarını, yaşam biçimlerini, geleneklerini, geçim kaynaklarını ve sosyal yapısını bünyesinde barındırmaktadır. Bazı oyunlar oynandıkları ilin dışında bilinmez ve oynanmazken, bazı oyunlarda farklı bölgelerde aynı adla farklı karakterde oynanmaktadır. Aynı adla oynanan tamzara, dello, hoşbilezik, garabet, koçeri oyunlarını örnek olarak sayabiliriz. Çalışmamıza konu olan Temirağa oyunu Anadolu’da oldukça yaygın bir coğrafyada oynanmaktadır. Hem bar hem de halay türünde oynanan Temirağa oyunu çeşitli adlar almaktadır. Bunlar; Temirağa, Temurağa, Timur Ağa, Temürağa, Demirağa şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Erzurum yöresinde bar oyunu olarak bilinen Temirağa oyunu Erzurum’un Hınıs, Oltu, Olur ve Şenkaya ilçelerinde halay türü ile kaşımıza çıkmaktadır. El tutuşları bar ve halay oyununda tutuşlarının ortak oluşu tespit edilmiştir. Bir diğer ortak nokta Oyunun ritmi 4/4’lük oluşudur. Erzurum barları içinde açık tutuşla başlayıp açık tutuşla biten barlardandır. Erzurum barları içinde tek şerçe parmakla tutularak oynanan tek bar oyunudur. Erzurum halk oyunlarında hayvan taklitli bir oyun olduğu tespit edilmiştir. Konuyla ilgili yazılı, görsel ve elektronik kaynaklar ve litaratür taranmış, Erzurum temirağa oyunu hem bar hem de ilçelerinde oynanan halay incelenmiştir.  

İndir

Yayınlanmış

2019-11-15

Sayı

Bölüm

Makaleler