Modern kısa öykü- yansıma aktarmalı öykü- lirik öykü- anlatının evreleri- Sait Faik
Özet
Öykü türü üzerine yapılan kuralmasal incelemelerde, kaynağı destanlara, kıssalara ve söylencelere kadar giden öykünün, süreç içinde biçimsel bakımdan değiştiği üzerinde durulmaktadır. Modern kısa öykü, bir olayı ya da bir durumu esas alabileceği gibi, şiirsel bir üsluba, denemeye ya da röportaja yakın bir biçime de sahip olabilir. Bu durum, türün yapısının esnek olmasıyla ilgilidir. Sait Faik, öykülerinde farklı anlatım biçimlerine yer veren, bu yönüyle Türk edebiyatında türün gelişimine önemli katkıları olan bir öykü ustasıdır. Yazarın, kalsik kurgulu olay, şiirsel bir üslubun hakim olduğu denemeye yakın duran durum ya da sürrealist bir gerçekliğin öne çıktığı öykülerini, kısa öykü bağlamında okuyup değerlendirmek mümkündür. Sanatçının, geleneksel anlatma biçimlerini kullandığı ya da bunun dışına çıkıp anlatım teknikleri bakımından farklı bir anlayışa yöneldiği öyküleri, modern kısa öykünün iki türüne yakın durmaktadır. Klasik kurgu bağlamında olayı esas alan öyküler “yansıma aktarmalı öyküler”, biçimsel bakımdan türün sınırlarını aşan, şiirsel bir üslubu öne çıkaranlar da “lirik öyküler” olarak ele alıp incelenebilir. Bu çalışmada Sait Faik’in öyküleri, kısa öykünün türleri olarak gösterilen “yansıma aktarmalı öyküler” ile “lirik öyküler” bağlamında çözümlenmeye çalışılacak, örnek teşkil eden öyküler üzerinden bir okumaya gidilecektir.
