DEMATEL- Etkiler- Sağlık Güvenliği- Küresel Sağlık Güvenliği Endeksi- Somers'd- İlişkiler
Özet
Ülkeler Küresel Sağlık Güvenlik Endeksi (GHSI) bileşenlerinin birbirlerini sağlayacak faaliyetler yaparak sağlık güvenliği performanslarını artırabilir. Bu kapsamda araştırmada en son ve güncel olan 2019 yılı için 195 ülkenin GHSI bileşenlerine ait değerler üzerinden GHSI bileşenler arasındaki ilişki yapısı Somer’s d temelli DEMATEL yöntemi ile tespit edilmiştir. Araştırma sonucuna göre, ilişkisel yapıya en fazla katkı sağlayan bileşenin ‘‘önleme’’, etkilenme yapısına ve en fazla ilişkisel yoğunluğu olan bileşenin ise ‘‘risk çevresi’’ olduğu gözlenmiştir. Ayrıca GHSI bileşenleri arasındaki ilişkisel yapıda ‘‘önleme’’, ‘‘müdahale kapasitesi’’ ve ‘‘sağlık sistemi’’ etkileyen, ‘‘tespit ve raporlama’’, ‘‘uluslararası normlara uygunluk’’ ve ‘‘risk çevresi’’ bileşenlerinin etkilenen nitelikte olduğu belirlenmiştir. Bu kapsamda ülkelerin sağlık güvenlik performanslarının artırmaları için genel anlamda ‘‘tespit ve raporlama’’, ‘‘uluslararası normlara uygunluk’’ ve ‘‘risk çevresi’’ bileşenlerinin birbirlerini ve diğer bileşenleri sağlayacak faaliyetler yapması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
