YÜZÜN ANATOMİK VE ANTROPOLOJİK YAPISINI İNCELEMEDE KULLANILAN ANTROPOMETRİK TEKNİKLER

Özet

Antropoloji, insanı ve gelişimini, biyolojik yapısını, fiziksel özelliklerini ve bunlar arasındaki ilişkileri, sosyo-kültürel yapısını inceleyen bilim dalıdır. Antropolojinin dalı olan fiziki antropoloji ise insanın bedensel yapısını inceler, ölçer ve değerlendirir. . Antropometri; insan bedeninin fiziksel özelliklerini, belirli ölçme yöntemleri ve ilkeleriyle, boyut ve yapı özelliklerine göre sınıflandıran sistematik bir tekniktir. Antropometride; uzunluk, genişlik, çevre, yükseklik, kalınlık, açı, ağırlık ve deri kıvrımı
kalınlıkları gibi farklı ölçümlerin değişkenleri kullanılmaktadır. Beden üzerinde yüzlerce antropometrik nokta vardır ve buna karşılık gelen yüzlerce ölçü alınabilir.

Günümüze kadar farklı ülkelerde farklı popülasyonlarda yapılan çalışmalarda yöntem olarak direkt antropometrik ya da indirekt antropometrik ölçüm metotları kullanılmıştır, indirekt antropometrik ölçümlerde; üç boyutlu lazer tarama, iki boyutlu fotografik değerlendirme, radyografik ölçüm metotları tercih edilmiştir. Direkt antropometrik çalışmalarda antropometrik ölçüm aletleri, ayrıca araştırmacıların kendi geliştirdikleri çeşitli ölçüm aletleri ile yapılır. Bu aletlerden bazıları, dijital kumpas, çift sürgülü kumpas, derinlik ölçüm aleti, deri kıvrımı ölçme aleti, açı ölçüm seti, mezura, boy ölçüm aleti ve
basküldür.

Direkt antropometrik ölçüm tekniğinde yüzle ilgili yapılan çalışmalarda Frankfurt horizontal planında daha önce belirlenen noktalardan, antropometrik ölçüm aletleri kullanılarak ölçümler alınır. Bu tekniğin dezavantajı, ölçen kişiye, ölçüm esnasından aletten doğan basıya bağlı ölçüm hatalarının olabilmesi, ölçümün diğer tekniklere göre daha uzun süre almasıdır. İndirekt ölçüm metodlarından iki boyutlu fotografik değerlendirmede ise süre kısalırken, bazı derinlik ölçümlerinde doğru sonuç elde edilememesidir. Ölçüm yapılırken aynı objektif, makine ve mesafeden çekimlerin yapılmasına dikkat edilmelidir. Çekim sonrası resimlerden ölçümler alınırken kullanıcıya bağlı ölçüm hatalarını sıfırlamak için ölçüm noktalarının önceden iyi analiz edilip ölçüm hatalarının minimuma indirilmesi gerekir.

Sonuç olarak antropometrik çalışma yapacak araştırmacı ölçüm yapacağı tekniği belirlemeden önce iyi
bir literatür taraması yapmalı maddi imkanlarını, ölçüm yapılacak alanı, ulaşabileceği aletleri doğru
seçmeli, en kısa sürede en doğru ölçümlere ulaşabileceği tekniği tercih etmelidir.