BURSA DÜĞÜNLERİNDE GELENEKSEL ERKEK RİTÜELLERİ: ÜÇ TEMSİLİ UYGULAMA EKSENİNDE ANALİZ

Özet

Bu çalışma Bursa yöresine özgü düğün geleneklerini temsil eden üç geleneksel uygulama üzerinden yerel kültürel kodların izini sürmeyi amaçlamaktadır. Düğünler sadece evlilik kurumunun değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet rollerinin, yerel değerlerin ve kolektif kimliğin yeniden üretildiği ritüel alanlardır. Bu bağlamda araştırmada bölgede alan çalışması ile tespit ettiğimiz erkeklere özgü üç geleneksel uygulama olan Danışık Gecesi, Kına Ateşi ve Kovan İsteme ile Erkek Kına Eğlenceleri ele alınmıştır. Bu geleneksel unsurlar aracılığıyla düğünlerin sadece bireysel bir geçiş ritüeli değil, aynı zamanda toplumsal dayanışma, kültürel aktarım ve kimlik inşası bağlamında da önemli bir işlev taşıdığı ortaya konmaktadır. Bursa'da erkeklere özgü bu üç uygulama; dayanışma, mizah, sembolik rekabet ve cemaat aidiyeti gibi çeşitli işlevler üstlenerek, erkekliğe geçişin sosyal boyutlarını görünür kılmaktadır. Danışık Gecesi, damadın yakın çevresiyle düzenlediği eğlence ortamında geleneksel mizahi unsurlarla sosyal gerilimi azaltırken; Kovan İsteme ve Kına Ateşi, damadın tarafının kız evine yönelik gerçekleştirdiği ritüel temelli bir talep ve güç gösterisi olarak öne çıkar. Kınalarda erkek eğlenceleri ise, kadın merkezli kına gecesinden ayrışan, erkeklere özel bir eğlence alanı oluşturarak cinsiyet rollerine ilişkin sınırları pekiştirir. Makalede bu uygulamalar, toplumsal yapı ve kültürel süreklilik çerçevesinde analiz edilerek yorumlanmıştır.