Likya- Bizans Sanatı- Alacahisar Kilisesi- Trikonç plan- Vaftizhane
Özet
Makalenin konusunu oluşturan kilise Antalya’nın Demre ilçesi, Muskar Köyü Karabel Mahallesinin Karabel yerleşiminin yaklaşık 4 km. kuzey batısında, Alacahisar adı verilen 1200 m. rakımlı tepe üzerinde konumlanır. Kilisenin bulunduğu Çam Dağı’na, Karabel köyü içinden geçen oldukça bozuk toprak bir yoldan ulaşılır. Kilisenin özgün ismi bilinmemekle birlikte bazı araştırmalarda Sion Manastırı olduğu ileri sürülür. Kilise, beması trikonç planlı, naosu üç nefli kiliseler grubuna girmektedir. Ana kayanın biçimlendirilmesiyle oluşturulan kilisenin beması ortada kare alan üç yönden kuzey, doğu ve güneyde birer apsisle genişletilmiştir. Apsisler içten yuvarlak dıştan düz duvarla çevrelenmiş her birinin ortasında birer ikiz pencere düzenlemesi görülür. Ortadaki kare alan pandantif geçişli bir kubbe ile örtüldüğü mimari kalıntılardan anlaşılır. Kilisenin naos bölümünün duvarları ise tamamen yıkılmıştır. Sadece batıda orta ve güney nefe giriş kapılarının yerleri belirlenebilmektedir. Kilisenin batısında büyük bir avlusunun olduğu kalan izlerden anlaşılır. Avlu iç kısmında bazı mekânlara ait duvar kalıntılarıyla avlunun ortasında günümüzde halen kullanılmakta olan bir sarnıç bulunur. Kilisenin kuzeyine bitişik olasılıkla bir vaftizhane, güney yanında ise bir mezar odası bulunmaktadır. Çalışmalarımızda yapının planı yeni bulgulara göre yeniden çizilmiştir. Kilisenin ana apsisi içinde yapılan kaçak kazıda ortaya çıkan altı basamaklı bir syntronon ilk kez belgelendirilmiş, aynı zamanda kilisenin gerçek kot seviyesi tespit edilebilmiştir. Makalede, öncelikle yeni bulgular ışığında yapıların ayrıntılı mimari tanımlarının yapılması, yapıların işlev ve tarihlendirme sorunları tartışılarak bölge mimarisi içindeki yerlerinin belirlenmesi amaçlanır.
