TÜRK TARIM SEKTÖRÜNÜN EKONOM?K GÖRÜNÜMÜ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNER?LER? (2002-2017)

Özet

Tar?m?n tarihi insanl?k tarihi kadar eskidir. ?nsan?n hayatta kalmak için beslenme ve biriktirme amac?yla yapt??? ilk tar?msal faaliyet toplay?c?l?k ve avc?l?k olmu?tur. Basit araç gereçlerin, makinalar?n ve nihayetinde endüstriyel üretimin devreye girmesiyle insan ve tar?m aras?ndaki ili?ki zaman içerisinde sürekli de?i?im göstererek günümüze kadar gelmi?tir. Günümüzde genel olarak küresel ekonomiye ve finans sektörüne hakim olan az say?daki güçlerin Dünya ölçe?inde tar?m sektörünü de kontrol etmek için takip ettikleri strateji, insanlar ba?ta olmak üzere tüm canl?lar?n sa?l???n? ve gelece?ini etkilemektedir. Bu stratejinin sonuçlar? Dünya tar?m?n? etkiledi?i kadar Türk tar?m sektörünü de etkilemi? ve etkilemeye de devam etmektedir. Tarihsel süreç içerisinde tar?m?n, sanayi ve hizmetler sektörüne göre milli gelir ve istihdama etkisi gerilese de, son 40 y?lda tar?m d?? ticareti, dünya ölçe?inde 25 kat art?? göstermi?tir. Benzer geli?meler Türkiye'de de ya?anm??t?r. 2002 y?l?nda 5 milyar dolar olan tar?m ve g?da ürünleri d?? ticaretimiz, 2017 y?l?na gelindi?inde 25 milyar dolar seviyesine ula?m??t?r. 1960 y?l?nda Türkiye'de tar?m sektöründen elde edilen katma de?er 7.7 milyar dolar, 2010 y?l?nda ise en yüksek seviye olan 69.7 milyar dolara ç?km??, sonraki y?llarda ise sürekli azalarak 2016 y?l?nda 53.4 milyar dolar olarak gerçekle?mi?tir. Bu çal??mada Türk tar?m sektörünün özellikle 2002-2017 dönemi ba?ta olmak üzere makro ekonomi içerisindeki büyüklü?ü, üretim miktar? ve d?? ticaret potansiyeli incelenerek elde edilen sonuçlar neticesinde ortaya ç?kan sorunlara yönelik çözüm önerileri sunulmaya çal???lm??t?r. Çal??mada TU?K, Dünya Bankas?, FAO ve WTO?nun verilerinden yararlanma yoluna gidilmi?tir.