THE PERFORMANCE EVELUATION OF TURKEY’ STATE UNIVERSITIES FOUNDED IN 1992 BY USING DATA ENVOLOPMENT ANALYSIS: APPLICATION OF REGIONAL GEOGRAPHY

Abstract

Devlet üniversitelerimiz kamu tüzel kiþiliðine haiz olarak kanunla kurulmuþ, teþkilatlanmýþ, içyapýlarýna göre ise mal topluluðu olarak belirli bir sosyal amaca özgülenmiþ, birbirinden baðýmsýz kurumlardýr. Birbirlerinden baðýmsýz ve dolayýsýyla iliþkisiz olmalarýna raðmen benzer girdiler kullanarak, benzer çýktýlar elde etmektedirler. Birbirleriyle iliþkisiz olmalarý nedeniyle birbirlerine göre verimlilik karþýlaþtýrmasý yapmak neredeyse imkânsýz hale gelmektedir. Çünkü her yükseköðretim kurumunun akademik personel sayýsý, idari personel sayýsý, öðrenci sayýsý, mezun öðrenci sayýsý, akademik birim sayýsý, yýllýk bütçe miktarý, yýllýk harcama miktarý, akademik personel bilimsel faaliyet sayýsý, yapýlan proje sayýsý, patent sayýsý, bulunduðu coðrafi konum itibariyle sosyal-demografik etkiler gibi birbirinden çok farklý unsurlarý vardýr. Bu benzer girdilerle, benzer çýktýlar elde edilirken birbirlerinden baðýmsýz olmalarý nedeniyle, süreçlerini deðerlendirebilmek birbirleriyle karþýlaþtýrmayý mümkün kýlmak için bu çalýþmada, göreli etkinlik karþýlaþtýrmasý yapmayý amaçlayan ve doðrusal programlama prensiplerinden yararlanan, yönetsel mekanizmalara iç görü kazandýrabilecek parametresiz bir teknik olan veri zarflama analizi kullanýlmýþtýr. Çalýþmada, veri olarak 1992’de kurulan devlet üniversitelerinden 7 coðrafi bölgeyi temsilen 7 üniversite seçilmiþ ve bu üniversitelerin 2015 yýlýnda kamuoyuna açýkladýklarý 2014 yýlý resmi faaliyet raporlarýndaki bilgiler esas alýnmýþtýr. Araþtýrmanýn amacý, seçilen yükseköðretim kurumlarýnýn veri girdileri kullanarak ulaþtýðý çýktýlarda, birbirlerine kýyasen ne kadar göreli etkin olduðunun deðerlendirilmesidir. Üniversitelerin kamuoyuna açýkladýklarý resmi faaliyet raporlarýnýn muhteviyat olarak veri birliðini saðlayacak þekilde hazýrlanmýyor olmasý çalýþmanýn sýnýrlýlýklarýný oluþturmaktadýr. Bu nedenle seçilen girdi ve çýktý deðerlerinin mümkün olduðunca spesifik olmaktan çok, genel veriler olmasý tercih edilmiþtir. Bu seçilen 7 devlet üniversitesinin 2014 yýlý göreceli etkinlikleri analiz edilmiþ ve etkin olmayan üniversitelerin hangi girdi ve çýktý deðerler baðlamýnda etkin olmadýðý, etkin hale gelebilmeleri için izlemeleri gereken yollar ile ilgili deðerlendirmeler yapýlmýþtýr.