KORUMA ALANLARINDA ÖZELLEŞTİRME YAKLAŞIMI VE UYGULAMALARI

Özet

Doğal ve tabii kaynakların artan nüfus, şehirleşme ve sanayi gibi faktörlere bağlı olarak zamanla bilinçsiz ve aşırı şekilde kullanılma eğiliminin artış göstermesi nedeniyle bu kaynakların sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini teminen koruma-kullanma dengesinin sağlanması gerekliliği ortaya çıkmış ve buna bağlı olarak da farklı koruma anlayışları benimsenmiş ve çeşitli koruma araçları geliştirilmiştir. Devletlerin, koruma alanlarının yönetiminde ortaya çıkan maliyetleri finanse edebilmek için önemli miktarda fon ihtiyacı oluşmakta ve bu durum zamanla korunan alanların yönetimine farklı birtakım modeller ile özel sektörün de dahil olmasını beraberinde getirmektedir. Diğer yandan devletin kamulaştırma, trampa işlemleri ile özel mülkiyete haiz taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının mülkiyetinin kamuya tescil edilmesine yönelik çabaları  yanında bu varlıkların bir bölümünün 4046 Sayılı Kanun çerçevesinde özelleştirme programına alınması, bu alanlara Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca (ÖİB) koruma amaçlı imar planı yapılması, çeşitli özelleştirme yöntemleriyle bu varlıkların mülkiyet veya kullanım hakkının bir bedel karşılığı özel sektöre devredilmesi üzerinde durulması gerekli bir husustur. Çalışma kapsamında değişik statüler ile koruma altına alınan alanlarda gelişmiş ülkelerde ve Türkiye’de gerçekleştirilmiş özelleştirme uygulamalarının sonuçlarından yararlanılarak yapılacak yasal düzenlemeler çerçevesinde, uygulamaların sınırlarının belirlenmesi ve “özelleştirmenin” diğer geleneksel ve mali araçlardan farklı bir koruma politikası ve finansman aracı olarak kullanılabilirliğinin ortaya konulması amaçlanmıştır.