NET YABANCI DO?RUDAN SERMAYE YATIRIMLARI KUZNETS E?R?S?N? VE HATTA B?R W-E?R?S?N? TAK?P ED?YOR MU?

Özet

Kuznets, özgün çal??mas?nda, bir ülkedeki ki?i ba??na milli gelir ve milli gelir da??l?m? aras?ndaki ili?kinin ters dönmü? bir U-e?risi ?eklinde seyretti?ini belirlemi?tir. Daha sonra iktisat literatüründe, ayn? mant?k çerçevesinde, bir ülkedeki ki?i ba??na milli gelir ve çevre kirlili?i miktar? aras?nda da bir çevresel Kuznets e?risinin varl??? ispatlanm??t?r. Buna dayanarak geli?tirilen bu çal??man?n hipotezi, ülkelerin ekonomik geli?mi?lik statüsünün bir göstergesi olan ki?i ba??na milli gelir ile o ülkelere do?ru akan ki?i ba??na net yabanc? do?rudan sermaye yat?r?mlar?n?n da bir Kuznets e?risi seyri gösterdi?idir. Bu ba?lamda, ülkeleri az geli?mi? ülkeler, geli?mekte olan ülkeler ve geli?mi? ülkeler olarak s?n?fland?rd?ktan sonra, bu ülkelerin ki?i ba??na milli gelirleri ile ald?klar? ki?i ba??na net yabanc? do?rudan sermaye yat?r?mlar? aras?ndaki ili?kinin ampirik olarak bir klasik Kuznets e?risi gidi?at? gösterip göstermedi?i incelenmi?tir. Bu amaçla, bu üç geli?mi?lik statüsü kategorisine ait ve 1982-2015 y?llar? aras?nda yeterli veri setine sahip olan 59 ülkeye panel veri ekonometrik analizleri uygulanm??t?r. Bulgular, ki?i ba??na milli gelir ile ki?i ba??na net yabanc? do?rudan sermaye yat?r?mlar? aras?nda ampirik olarak Kuznets?in ters U-e?risinin varoldu?unu ispatlam??t?r; daha da ileri giderek, bu ili?kinin bir W-e?risi ?eklinde seyretti?i gözlemlenmi?tir. Bu ili?kinin ekonomik aç?ndan anlam? ?udur: Geli?mi?lik statüsünün ilk ba?lar?nda, az geli?mi? ülkeler yeterince net yabanc? do?rudan sermaye yat?r?m? çekememekte; ancak daha sonra, geli?mi?lik statüsündeki ilerlemelere paralel olarak geli?mekte olan ülke durumuna geldiklerinde, bu ülkelerin net yabanc? do?rudan sermaye yat?r?m? cezbetme kabiliyetleri artmaktad?r. Buna kar??n, belli bir yükseklikte milli gelir düzeyine ula?arak geli?mi? ülke durumuna geldiklerinde ise, bu ülkeler endüstriyel imalat tesislerini, yerel bölgeler yerine, geli?mekte olan ülkelere do?ru kayd?rma meyli göstermekte; bu da net yabanc? do?rudan sermaye yat?r?mlar?n?n ülkeden bu kez d??ar? do?ru akmas?na yol açmaktad?r. Son olarak, geli?mi?lik statüsünün en yukar?s?nda yer alan ülkeler ise, tekrar kendilerine do?ru büyük miktarlarda net yabanc? do?rudan sermaye yat?r?m? çekme isteklili?i göstermektedirler. Bu çal??madaki teorik beklentiler ile ekonometrik bulgular?n örtü?mesinin, iktisat literatüründe yeni ve geli?tirilmi? bir Kuznets e?risi tipinin varl???na dair tart??malara yol açaca??na inan?yoruz.