MAKRO FİNANSAL ŞOKLAR VE BANKA KRİZLERİNİN ETKİLEŞİMİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Özet

2008 Küresel Krizinin ardından makro ekonomik ve finansal değişkenlerin finansal krizler, özellikle de banka
krizleri üzerindeki etkisi daha fazla tartışılmaya başlanmıştır. Uygulamalı çalışmaların bulguları hem finansal
varlık fiyatlarındaki aşırı dalgalanmalar hem de büyüme ve enflasyon gibi önemli makro ekonomik göstergelerin
krizlerle güçlü karşılıklı etkileşimleri olduğu yönündedir. Ancak bu çerçevede makro finansal değişkenlerle
banka krizleri ilişkisi fazla araştırılmadığı görülür. Önemli bir yükselen ekonomi olan Türkiye yakın geçmişinde
üç önemli banka krizi yaşanmış olması nedeniyle böyle bir araştırma için uygun bir örnek teşkil etmektedir.
Çalışmada 1986 ile 2019 dönemi üçer aylık verileri kullanılarak olası makro finansal şoklar ile banka krizleri
arasındaki ilişkiler simüle edilmiş, karşılıklı etkileşimlerin varlığı ve gücü araştırılmıştır. Analiz yöntemi olarak
Qual-VAR modelinden hareketle geliştirilen BL-VAR modeli kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, banka krizleri
ile makro finansal değişkenler arasında güçlü karşılıklı etkileşimler bulunduğunu göstermektedir. Banka krizleri
kur, faiz ve borsa endeksi gibi finansal değişkenlerdeki şoklardan çok daha güçlü şekilde etkilenmektedir. Buna
karşın olası banka krizlerinin başta büyüme ve enflasyon gibi makro ekonomik göstergeler olmak üzere tüm
değişkenleri güçlü şekilde etkilediği gözlenmiştir. Üstelik bu karşılıklı etkileşimler uzun bir süreye
yayılmaktadır.