VERGİ DENETİM MEKANİZMASININ CAYDIRICILIĞINA İLİŞKİN AMPRİK BİR İNCELEME

Özet

Bu çalışmanın amacı, Türk Vergi Sisteminde mükelleflerin perspektifinden vergi denetim
mekanizmasının caydırıcılığını ortaya koyabilmektedir. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın temel
hipotezi “Mükelleflerin vergi kaçırmaya yönelik düşünceleri üzerinde denetim mekanizmasının
caydırıcı etkisi vardır” şeklinde belirlenmiştir. Hipotezin sınanması sürecinde 587 mükellefe ilişkin
örneklem kullanılarak denetim mekanizmasının caydırıcı etkisini ortaya koymaya yönelik ampirik bir
analiz gerçekleştirilmiştir. Yapılan analiz sonucunda “vergi kaçırmaya olumsuz bakışı olanların vergi
denetim mekanizmasının caydırıcı etkisinin bulunduğunu” düşündükleri; “vergi kaçırmaya olumlu
yaklaşanların ise “vergi denetim mekanizmasının caydırıcı etkisinin bulunmadığını” düşündükleri
bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca analiz sonucunda elde edilen diğer bulgulara göre vergi kaçırmaya bakış
ile denetim mekanizmasının caydırıcılık etkisi arasında diğer faktörlerden bağımsız olarak doğrudan
doğruya ilişki bulunduğu söylenebilir. Bu doğrultuda kısa vadede denetimin etkinliğini artıracak şekilde
denetim şeklinin, unsurlarının ve sıklığının yeniden düzenlenmesi, uzun vadede ise mükelleflerin vergiye yönelik olumsuz algılarının olumluya dönüştürülmesine imkân sağlayacak idari, mali ya da
politik önlemler alınması gerektiği düşünülmektedir