TÜRKİYE’DE TÜKETİCİ KREDİLERİNİN BELİRLEYİCİLERİ: ALTERNATİF TÜKETİCİ KREDİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Özet

Risklilikleri kurumsal kredilere oranla düşük ve karlılıkları tatminkâr oranda yüksek olduğundan tüketici kredileri bankalar için önemli bir plasman türüdür. Hane halkının da çeşitli tüketim harcamalarının finansmanı için bu kredilere yönelik ciddi bir talebi olduğu görülmektedir. Bu tespitler Türkiye içinde önemli oranda geçerlidir ve son yıllarda tüketici kredilerinin hacmi giderek artmıştır. Çalışmamızda uluslararası literatür ışığında Türkiye’de tüketici kredilerinin belirleyicileri ekonometrik olarak araştırılmıştır. Dinamik yapıdaki iki regresyon modeli kullanılarak, 2005:4 ile 2022:4 dönemlerini kapsayan ve üç aylık verilerden oluşan bir örneklem analiz edilmiştir. Yapılan analizlerde alternatif tüketici kredilerini açıklayan değişkenler belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgular, tüketici kredilerinin geçmişe bağlılık gösterdiğini ve hemen tüm tahminlerde harcanabilir gelir düzeyinden pozitif ve faiz oranından negatif etkilendiğini ortaya koymuştur. Bazı modellerde, enflasyon ve işsizlik oranlarının da tüketici kredileri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Tüketici kredileri, enflasyon oranından pozitif işsizlik oranından ise negatif etkilenmektedir.