GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE BANKA KRİZLERİ İLE MAKRO İHTİYATİ POLİTİKALARIN DİNAMİK ETKİLEŞİMLERİ

Özet

Bu çalışmada, seçilmiş gelişmekte olan ekonomiler örneği üzerinden makro ihtiyati politikaların banka krizi olasılığını düşürüp düşürmediği ekonometrik olarak analiz edilmiştir. Analizlerde, orta üst gelir grubunda yer alan ve geçmiş kırk yıllık dönemde iki veya daha fazla banka krizi deneyimi olan yedi gelişmekte olan ülkeden derlenen veriler kullanılmıştır. Çalışma banka krizleri ile makro ihtiyati politikalar arasındaki dinamik etkileşimleri merkezine almasına karşın, büyüme hızı ve enflasyon oranları gibi bazı kilit makro ekonomik değişkenler ile banka krizlerinin öncü göstergelerinden birisi olarak kabul edilen kredi açığı da analizlere dahil edilmiştir. Tüm bu değişkenler, modellemede bağımlı değişkenler olarak dikkate alınmıştır. Diğer yandan, gelişmekte olan ekonomilerde finansal sarsıntılara ve krizlere neden olabilen dış şokların etkilerini temsilen petrol fiyatları ve ABD merkez bankasının politika oranı bağımsız değişkenler olarak modellerde yer almıştır. Bu değişkenler seti, panel yapısal kalitatif vektör otoregresyon yöntemi ile analiz edilmiş ve olası şokların etkilerini saptayabilmek için etki-tepki fonksiyonları hesaplanmıştır. Ulaşılan bulgular, makro ihtiyati politikaların banka krizi olasılığını düşürdüğünü göstermiştir. Bununla beraber, bu tür politikaların ekonomik faaliyette yavaşlamaya neden olduğu da görülmüştür. Yüksek büyüme potansiyeli olan gelişmekte olan ülkeler için bu yavaşlamanın kısa süreli olacağı söylenebilir. Diğer yandan, ekonomide toplam arz veya toplam talep şokları meydana gelmesi durumunda banka sisteminin krize girme olasılığının arttığı da saptanmıştır.