Tobit Regresyon Analizi İle Akciğer Kanseri Çalışması: Sivas İli Örneği

Özet

Tobit regresyon modeli, sınırlı bağımlı değişkenli modellerini açıklamada yaygın biçimde kullanılan ve en küçük kareler regresyonunun parametrik olmayan alternatifi olarak tanımlanan bir yöntemdir. Model; bağımlı değişkene ait bilginin yalnızca bazı gözlemler için bulunduğu sansürlü örneklem modeli olarak ta bilinmektedir. Bazı deney süreçlerinde, bağımlı değişkenlerin tüm değerlerine ulaşılamamaktadır. Bağımlı değişkenin aldığı değerler sınırlı olduğu için bu modellere Bağımlı Değişkeni Sınırlı Modeller adı verilmiştir. Bu çalışmada, sınırlı bağımlı değişkenli modelleri açıklamada yaygın biçimde kullanılan Tobit modeli kullanılmıştır. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Onkoloji Merkezi’nde, 2000-2011 yılları arasında takip edilen akciğer kanseri hastalarından elde edilen verilere tobit regresyon analizi uygulanarak akciğer kanseri hastalarının ölümünde (yaşam sürelerinde) bazı bağımsız değişkenlerin etkisi ölçülmeye çalışılmıştır. Sağdan ve soldan sansürlenen modellerde, kanser hastalığını tetiklediği düşünülen hastanın yaşı, hastalığın evresi, hastalığın durumu değişkenlerini etkileyen değişkenler belirlenerek, hastalık için veri altyapısı oluşturulmuştur. Tobit Regresyon sonuçları hastanın hastalığının evresi bağımlı değişken iken, hastanın cinsiyeti, hastanın durumu, hastalığın patolojik sonuçları anlamlı değişkenler olarak bulunmuştur. Hastanın cinsiyeti, hastalığın evresine pozitif etki yaparken, hastanın durumu ve patolojik durumu da negatif etki yaptığı görülmüştür.