Ahmet Selim DOĞAN
Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bilimleri Bölümü
Anahtar Kelimeler:
Bar- halay- koçeri- halk- oyunu.
Özet
Halk oyunları toplumun duygu, düşünce, inanç, yaşam biçimi gibi kavramlarını müzik ve ritmi kullanarak hareketlerle ifade etmesidir. Halk oyununu oluşturan figürler zamanın derinliklerinden gelen köklü bir geçmişe sahiptir. Her hareketin mutlaka bir anlamı, bir dayanağı ve bir geçmişi vardır. Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya geçişlerinde getirdikleri kültür varlıkları, ilk çağlardan beri birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Anadolu kültürüyle iç içe geçmiş ve kaynaşmıştır. Gelinen coğrafyanın coğrafi koşulları, iklimi, geçim kaynakları yaşam biçimlerini etkilediği gibi oyun kültürünü de etkilemiştir. Bu etkileşim sonucunda oyunlarda çeşitlilik yanı sıra oyun türleri de gelişmiştir. Bu türler bar, halay, horon, zeybek, karşılama, kaşıklı karşılama, hora, yallı şeklinde adlandırılmıştır. Çalışmamıza konu olan koçeri oyunu bar türü halk oyunlarımızdan olup, Erzurum dışında Anadolu'nun birçok bölgesinde hatta Ermeni halk oyunlarında kochari adıyla oynandığı tespit edilmiştir. Bar ve halay türü oyunlarda oynanan koçeri köçeri, koççari, koççeri, göçeri gibi adlarla bilinmektedir. Erzurum'da kapalı tutuşla başlayan oyun daha sonra eller avuç içlerinden kenetlenerek açık tutuşla devam eder ve açık tutuşla bitirilir. Erzurum halk oyunlarında hayvan taklitli bir oyun olduğu tespit edilmiştir. Konuyla ilgili yazılı, görsel ve elektronik kaynaklarla birlikte literatür taranmış, Erzurum koçeri barı, incelenmiştir.
