Bu araştırmada, İstanbul bölgesindeki okul öncesi özel eğitim programı uygulayan (Down sendromu, otizm, disleksi, hiperaktivite gibi sendromlara sahip ve özel eğitim programlarının uygulanması zorunlu olan öğrencileri istihdam eden eğitim kurumları olmak üzere) eğitim kurumlarındaki öğrencilerin seçilen başlıca gıda kaynaklı patojen bakteri parametreleri açısından (toplam mezofilik bsakteri sayısı, toplam koliform grubu bakteri sayısı, Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Salmonella spp. ve Bacillus cereus olmak üzere) ellerindeki mikrobiyolojik yükü nasıl etkilediği bir model içinde tanımlanıp yorumlanması amaçlanmıştır. İlaveten okulda ikincil kontaminasyon kaynağı olabilecek yüzeyler, gıda ile direkt kontakt alet ve ekipmanlar, kullanım / içme suları, okul yemekhanesi / kantininde bulunan / satışa sunulan gıdalar, okul personelinin elleri gibi muhtemel risk faktörü oluşturabilecek ögeler de söz konusu patojenler açısından analiz edilmiştir. Çalışmamızda elde edilen bulgular, özel statülü öğrencilerde, okul personelinde ve ikincil kontaminasyon kaynaklarında analiz edilen mikrobiyolojik parametreler açısından risk faktörlerinin bulunduğunu göstermektedir. Özel statü itibarı ile bireysel hijyen alışkanlıklarının kazandırılması mümkün olan bireylere söz konusu alışkanlıkların kazandırılmasının bireylerin kendi yaşam kalitesi ve sağlığı açısından son derece önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Yanı sıra, okullarda istihdam edilen personellere de bireysel hijyen uygulamaları konularında resmi kurumlarca sürdürülebilir eğitimler verilerek kendileri açısından bireysel hijyen uygulamaları alışkanlıkları kazandırılmasının ikincil kontaminasyon kaynakları açısından risk faktörleri insidensinin azaltılacağı tahmin edilmektedir. Ek olarak okullarda istihdam edilen öğretmen / öğreticilerin de özel statülü öğrencilerin eğitim programlarında bireysel hijyen uygulama alışkanlıklarının dahil edilmesinin son derece yaralı olacağı düşünülmektedir.
