SELİM ÖZDOĞAN’IN ‘GÖÇ ÜÇLEMESİ’NİN SOSYO-PSİKOLOJİK UYUM BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Özet

Göçmenlerin hedef ülkedeki sosyal, kültürel, ekonomik vb. alanlarda uyumu, göç çalışmalarının önemli konularından biridir. Bu konuya hâkim toplum ve göçmen grup açısından bakıldığında, sosyo-psikolojik uyumun önemi ortaya çıkmaktadır. Hem göçmen grubun hedef ülkedeki davranış biçimleri ve hâkim kültüre bakış açısı hem de hedef ülkenin yerlilerinin göçmenlere yönelik tavır ve davranışları, uyum sürecinde etkin rol oynamaktadır. Bu bağlamda sosyal kimlik ve süreç içerisinde geliştirilen kültürleşme stratejileri önem taşımaktadır. Selim Özdoğan’ın ‘Göç Üçlemesi’ şeklinde tanımladığımız Die Tochter des Schmieds (2005), Heimstraße 52 (2011) ve Wo noch Licht brennt (2017) isimli eserleri, göç ve göçmene dair oldukça zengin bir içeriğe sahiptir. İç, dış, geri ve döngüsel göç gibi türlerin dikkat çektiği eserler göçmen kimliği, vatan algısı ve yeni topluma uyum gibi konular hakkında önemli bilgiler vermektedir. Zaman ve mekânın değişimine paralel olarak farklı kültürleşme stratejilerinin öne çıktığı görülmektedir. Bu çalışma, ‘Göç Üçlemesi’nde sosyo psikolojik uyumla ilişkili olan kültürleşme stratejilerini göçmen grup ve hâkim toplum açısından incelemektedir. Bu amaçla öncelikle kavramsal açıdan sosyal kimlik, sosyal kimliğin kültürleşme stratejileri ile ilişkisi ele alınacaktır. Çalışmanın uygulama kısmında örneklem olarak seçilen eserler, teoriyle ilişkilendirilerek incelenecektir. Edebi eserlerin içerik analizi yapılacak ve bu noktada tarihsel, sosyolojik verilerden de faydalanılacaktır. Böylelikle çeşitli göç türleri ve göçmenlik halleri, sosyal kimlik ve kültürleşme stratejileri dikkate alınarak sosyo-psikolojik uyum bağlamında açıklanacaktır.