İhracat Dayalı Büyüme- İhracat- İstihdam- Panel Veri Analizi
Özet
Çalışmada Türkiye'deki yedi sektör temel alınarak 1994-2017 yılları arasında ihracat ve istihdam arasındaki ilişki incelenmiştir. İhracat ile istihdam arasındaki pozitif ilişki göz önüne alınmış ve tüm bu durumlar Türkiye için değerlendirilmiştir. Bu çerçevede çalışmada ihracata dayalı büyüme modelinde sektörel ihracatın, istihdama etkisi araştırılmıştır. 1980-1994 yılları arası verilerin eksikliği nedeniyle bu yıllar teorik olarak ele alınmıştır. Çalışmanın devamında 1994-2017 yılları için yedi sektöre yönelik “Tarım Ormancılık ve Balıkçılık, Madencilik ve Taş Ocakçılığı, İmalat Sanayi, Toplumsal Sosyal ve Kişisel Hizmetler, Gayrimenkul ve Bayındırlık İşleri, Toptan ve Perakende Ticaret, Elektrik Gaz ve Su sektörlerinde” ihracatın istihdam üzerindeki ilişkisinin tespiti hedeflenmiştir. Çalışmada panel veri analizi uygulanmış ve ilk safhada homojenlik testinin yapılmış, ardından yatay kesit bağımsızlığı test edilmiştir. Durağanlık için birinci nesil ve ikinci nesil durağanlık testleri yapılmıştır. İleriki safhada, Carrion-i Sivestre vd.(2005) panknass yapısal kırılmalı birim kök testi vasıtasıyla yapısal kırılmalar dikkate alınarak durağanlık test uygulanmıştır. Birinci mertebe fark için değişkenlerin durağan olduğu belirlenmiştir. Basher ve Westerlund (2009) testi kullanılarak çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme analizi uygulanarak, uzun dönem eşbütünleşme katsayı öngörüleri Tam Değiştirilmiş En Küçük Kareler metoduyla hayata geçirilmiştir. Uzun dönem katsayıların tahmini ile ihracat ve istihdam arasında uzun dönem ilişkisi tespit edilmiştir.Kısa dönem ilişkisi ise kısa dönem analizi:hata düzeltme modeli ile test edilmiş ve kısa dönemde ihracat ve istihdam arasında 0.175 uzun dönemde 0.185 etki katsayısı belirlenmiştir ve kısa dönemde her yıl %36,4’lük sapma ortadan kalkarak uzun dönemde iki değişken dengeye gelmektedir. Çalışmanın son safhasında seriler arasındaki nedensellik Dumitrescu ve Hurlin (2012) Nedensellik analizi gerçekleştirilmiştir ve ihracattan istihdama tek yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.
