Küreselleşme Sürecinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Yükselişi

Özet

Küreselleşme kavramı ulusal ekonomilerin, kültürlerin ve sınırların içiçe geçmeye başladığı ve sosyal hayatın çok büyük bir kısmının küresel aktörler tarafınca şekillendirdiği hızlı bir dönüşüm süreci olarak değerlendirilebilir. Günümüzde var olan sivil toplum kuruluşları (STK) küreselleşmenin politika üreten aktörlerinden birisi olmaktadır. Bununla birlikte STK’ları için gelişen iletişim olanakları özellikle kamuoyuna yol gösterilmesi konusunda oldukça önemli bir kanal haline gelmiştir. Sivil toplum, hızlı bir şekilde küreselleşen dünyaya ayak uyduran Türkiye’nin de yakın tarihinde oldukça önemli bir aktör olmaktadır. Dolayısıyla STK’ların hareket alanı giderek uluslararası bir nitelik sergilemeye başlamaktadır. Bu çalışmada küreselleşme sürecinde STK’ların durumu ve yükselişi incelenmektedir. Araştırma sonuçları, batılı anlayışta neoliberal yaklaşımların kazanılmasıyla birlikte Uluslararası STK'ların faaliyetleri ve yönlendirme gücü hem ekonomik hem de siyasi anlamda oldukça arttırdığını göstermektedir. Uluslararası STK'lar dünyada küresel farkındalık yaratmak için kullandıkları etkin ve stratejik yöntemler, çok sayıda kişiye kısa sürede erişim sağlayan kanallar ve bu süreçte teknik yetkinliklerin artmasıyla öncü bir konuma gelmişlerdir. Bu çok aktörlü organizasyonlar sadece ekonomik ve politik olarak gelişmemiş, aynı zamanda dünyaya kültürel ve sosyal kazanımlar da sağlamıştır. Türkiye'deki STK'ların ilk çekirdeğinin, 19. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik bağımsızlık için ortaya çıkan ticari burjuvazinin ihtiyacına yanıt olarak ortaya çıkması ilginçti. Başka bir deyişle, STK'lar önce yalnızca Batı deneyimine değil, aynı zamanda Türkiye deneyimine de bireysel ilginin bir ifadesi olarak ortaya çıkmıştır.