Emniyet Kemeri Takma Oranları ve Bu Oranları Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Alan Araştırması

Özet

Trafik kazaları ülkemizde her yıl binlerce insanın ölümüne ve on binlerce insanın da yaralanmasına neden olmaktadır. Trafik kazalarının yol açtığı ölüm ve yaralanmalara karşı emniyet kemeri kullanımı etkin ve kolay bir çözüm olarak karşımızda durmaktadır. Pek çok bilimsel araştırma emniyet kemerinin trafik kazalarında ölüm ve yaralanmaları azaltmak konusunda etkili olduğunu göstermiştir. Bununla beraber gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında ülkemizde kemer takma oranlarının düşük olduğu bilinmektedir. Ayrıca emniyet kemeri olgusu üzerine ülkemizde yeterli sayıda bilimsel araştırmalar yapılmamıştır. Bu araştırmada Doğu Anadolu Bölgesinde bir büyükşehirde farklı gün, saat, yol ve şartlarda, 19 seansta toplam 3268 taşıt ve bu taşıtlardaki 5330 kişi gözlemlenerek emniyet kemeri kullanma oranları ölçülmüş ve emniyet kemeri takma oranlarını etkileyen faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Bulgulara göre genel olarak kemer takma oranı %13,4’tür. Şehir içinde %6,8, şehir dışında ise %25,2 oranında kemer takılmaktadır. Polis denetimleri emniyet kemeri kullanım oranlarını artırmaktadır. En yüksek oranda kamyonet türü ve en düşük oranda da otobüs türü taşıtlarda emniyet kemeri takılmaktadır. En yüksek düzeyde sürücüler, sonra ön koltuk yolcuları ve sonra da arka koltuk yolcuları kemer takmaktadır. Erkekler kadınlardan daha yüksek oranda kemer takmaktadır ve gelir düzeyi arttıkça kemer takma oranları da artmaktadır. Daha önce kazaya karışmış olanlar daha yüksek oranda kemer takmaktadır. En önemli kemer takma gerekçesi emniyet kemeri takmamanın can güvenliği sağladığına inanma iken en önemli kemer takmama gerekçesi yakın mesafeler için seyahat ediyor olmadır. Araştırmanın bu bulgularının ülkemizdeki kemer kullanım oranlarını artırmada yararlı olacağı değerlendirilmektedir.