Gelişmekte Olan Ülkelerin İktisadi Büyümesinde Sosyal ve Politik Değişkenlerin Rolü: Bir Panel Veri Analizi

Özet

Tüm ekonomilerin öncelikli amacı olan iktisadi büyümenin sağlanması ve sürekli kılınması konusunda geleneksel büyüme teorileri iktisadi büyümenin belirleyicileri olarak daha çok fiziki sermaye, beşeri sermaye, teknolojik gelişme, nüfus artışı gibi unsurları ele almışlardır. Oysaki, bir ülkenin ekonomik performansını ekonomik faktörlerle birlikte ekonomik olmayan sosyopolitik faktörler de etkilemektedir. Bu faktörler; hukukun üstünlüğü, bürokrasinin işleyişi, yolsuzlukla mücadele, politik istikrar, demokratikleşme ve sivil toplum kuruluşlarının gelişimi gibi birçok konuyu kapsamaktadır. Sosyo-politik faktörlerin iyileşmesi, uzun dönemde belirsizliği ortadan kaldırarak, kurumsal kalitenin yükselmesini, mülkiyet haklarının garanti altına alınmasını ve işlem maliyetlerinin minimizasyonu sağlamaktadır. Belirtilen bu olumlu yönler yatırımların artmasını ve büyümeyi destekleyen bir ortamın oluşmasına katkıda bulunmaktadır. Çalışmanın amacı; büyüme değişkeni ile sosyo-politik değişkenler olan politik istikrar endeksi, yolsuzluk algı endeksi, insani gelişme endeksi, ekonomik özgürlük endeksi, küresel rekabet endeksi, küresel inovasyon endeksi ve çok boyutlu yoksulluk endeksi arasındaki ilişkinin panel regresyon analizi yardımıyla ortaya konulması ve yorumlanmasını sağlamaktır. Gelişmekte olan 15 ülke için 2010-2014 yıllarını kapsayan analizde yolsuzluk algı endeksi dışında tüm bağımsız değişkenlerin büyüme üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.