MESLEKİ YARDIMLAŞMA SANDIKLARININ EKONOMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
DOI:
https://doi.org/10.17740/eas.soc.2024.V52.01Anahtar Kelimeler:
Sosyal Güvenlik Sistemi- Tamamlayıcı Sosyal Güvenlik Sistemi- Mesleki Yardımlaşma Sandığı- Sosyal Güvenliğin FinansmanıÖzet
İşçilerin, katkıda bulundukları sermayeden hak ettikleri payı alamamaları, gelir dağılımındaki adaletsizlik ve yıllarca çalışmalarına rağmen emeklilikte yüksek bir yaşam standardını sürdürememeleri, tüm bireyler için önemli sorunlardır. Bu konu, sadece hak ettikleri refahı elde edemeyen vatandaşları etkilemekle kalmaz, aynı zamanda aile bireylerini ve tüm toplumu da etkiler. Emeklilikte istenen seviyeye ulaşamayan işçiler genellikle kayıt dışı sektörde veya güvencesiz ve düzenlenmemiş işlerde çalışmaya istekli olurlar. İş güvenliğinden ve güvencesinden yoksun olan, düşük ücret alan ve kötü çalışma koşullarına katlanan bireyler, kendi hayatlarını sürdürememe veya bakmakla yükümlü oldukları kişilere destek sağlayamama durumuyla karşılaşabilirler. Her iki durumda da ortak nokta, vatandaşların sağlığının risk altına girmesidir. Bu durum, istihdamı artırmayı hedefleyen yatırımların yerine sosyal yardım programlarının gelmesiyle kamu kaynaklarının etkisiz kullanımına neden olabilir. Bu durum, mutlu bir toplumun elde edilmesinde önemli bir engel oluşturur.
Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye genelinde faaliyet gösteren mesleki yardımlaşma sandıkları olan OYAK, ILKSAN ve POLSAN'ın üyelerine sunduğu ekonomik ve sosyal yardım türlerini belirlemek ve refahı artırmaya yönelik ekonomik etkilerini değerlendirmektir. Bu amaçlara ulaşmak için bir literatür taraması ve ilişkisel arama yöntemi kullanılmıştır, ayrıca faaliyet raporları da incelenmiştir. Araştırma sonuçları, ILKSAN ve POLSAN'ın üyelerine sunduğu ekonomik ve sosyal yardımın yıllık olarak nominal terimlerde arttığını, OYAK'ın ise hem toplam varlıklarını hem de üyelere dağıtılan kar paylarını nominal ve reel terimlerde arttırdığını göstermektedir.