Bendlerle kurulan bir nazım şekli olan tahmis bir nevi nazire olup, genellikle bir gazelin veya kasidenin beyitlerinin üzerine, başka bir şair tarafından aynı kafiye ve vezinde üç mısra eklenerek oluşturulan muhammeslerin adıdır. Bu çalışmada dîvân edebiyatının kurucularından olan Necâtî Bey’in gazellerine yazılan tahmisler inceleme konusu yapılacaktır. Yüzlerce dîvân ve şiir mecmûalarının taranması neticesinde Necâtî Bey’in 17 farklı gazeline 24 şair tarafından yapılan 31 tahmis tespit edilmiştir. Ayrıca 3 gazeline de 6 tesdisin olduğu görülmektedir. Necâtî’nin gazellerine Celâlî, Rahmî ve Mu’îdî’nin 3; Muhibbî’nin 2; Âhî, Aşkî Mustafa, Bâkî, Cenâbî, Çâkerî, Efserî, Fazlî, Fehmî, Fevrî, Figânî, Hayâtî, Hecrî, Hilâlî, Mihrî, Nazmî, Nefîsî, Remzî, Semmî, Ulvî ve Yetîmî’nin yazdığı bir tahmis vardır. Çalışmamızda genel olarak; bu tahmislerden hareketle bazı değerlendirmelerde bulunulacaktır.
