Arthur Lumley Davids- Türk Dili- Yabancılara Türkçe Öğretimi- Divan- Hümâyûn-nâme
Özet
21 yıl gibi kısa bir ömür yaşamış olan İngiliz oryantalist Arthur Lumley Davids (18111832)’in 1832’de İngilizlere Türkçe öğretmek gayesiyle, II. Mahmud’a ithafen yazdığı A Grammar Of The Turkish Language adlı kitabı sıradan bir gramer kitabı olmaktan ötedir. Türkoloji açısından önemli bilgileri de ihtiva eden bu eser, yabancılara Türkçe öğretmek maksadıyla yazılan diğer tüm kitaplardan farklı bir özelliğe sahiptir. Bir giriş, gramer, kelimeler, diyaloglar ve ekler olmak üzere toplam dört bölümden müteşekkil bu kitapta, dîvân şairlerinin eserlerinden çokça istifade edildiği görülmektedir. Yabancılara Türkçe öğretmek amacıyla bir oryantalistin hazırladığı gramer kitabında dîvân şiiri materyallerinin kullanılmış olması, bize göre üzerinde durulması gereken kayda değer bir konudur. Davids, kitabında özellikle gramer konularını izah ettiği bölümde, kelime seviyesinde ilgili grameri gösterdikten sonra, o gramer yapısını ihtiva eden manzum örnekler de sunmuştur. Ekler bölümüne de Bâkî ve Mesîhî’den okuma parçalarını kaydederek bu sahada bir ilki gerçekleştirmiştir. Bu çalışmada, Davids’in Arap harfleriyle verdiği örnek manzumeler üzerinde durulmuş ve bu materyallerden hareketle sonuç bahsinde bazı çıkarım ve tekliflerde bulunulmuştur.
