Meram Dere Vadisi ve Çevresinin (Konya) Jeomorfolojik Özellikleri

Yazarlar

  • Recep BOZYİĞİT Necmetin Erbakan Üniversitesi
  • Baştürk KAYA Necmetin Erbakan Üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.17740/eas.soc.2019.V26-06

Anahtar Kelimeler:

Vadi- Konya- jeoloji- jeomorfoloji- Meram Dere

Özet

Meram Dere Vadisi ve Çevresinin (Konya) Jeomorfolojik Özellikleri adlı çalışmanın amacı, vadi ve yakın çevresinin jeomorfolojik özelliklerini ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışmanın gerçekleştirilmesi için öncelikle konu ile ilgili harita ve raporlardan yararlanılmıştır. Veri toplama ve hazırlama sürecinden sonra saha çalışmalarına geçilmiştir. Bu çalışmalar esnasında sahanın güncel durumu belirlenmiş ve haritalandırılmıştır. Ayrıca vadinin oluşumuna etki eden süreçler ve etki değerleri yerinde gözlemlenerek kayıt altına alınmıştır. Çalışmanın tematik haritaları MapInfo 9.5 programı yardımıyla 1/100.000 ölçek detayında çizilmiştir. Son aşamada ise elde edilen tüm bilgiler Coğrafya biliminin ilkeleri doğrultusunda analiz edilerek bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Meram Dere Vadisi ve çevresinde Meram Dere Vadisi, Plato sahaları ve etek ovası dikkati çeken jeomorfolojik ünitelerdir. Meram Dere Vadisi, Üst Miosen-Alt Pliosen yaşlı formasyonlar üzerinde oluşmuştur. Daha sonra tektonizma ve Eski Konya Gölü denetimine giren saha, Konya Gölü’ndeki seviye değişimlerine bağlı olarak yatağına gömülmüştür. Günümüzde vadi, Alt Trias-Üst Jura yaşlı dolomitik kalkerler ile Üst Kretase-Alt Paleosen yaşlı kumtaşı, silttaşı, gabro ve peridotitler içerisinde gömülmüş bir vaziyette bulunmaktadır. Araştırma sahasındaki plato sahaları, Üst Pliosen’den günümüze kadar ki dönemde bir taraftan tektonik olayların diğer taraftan erozyonal faaliyetin bir sonucu olarak oluşmuştur. Plato yüzeyi yer yer kıvrımlı ve kırıklı yapı özelliği gösterir. Meram Dere Vadisi çevresindeki plato yüzeyleri sahip oldukları özellikler itibarı ile yüksek ve alçak plato özelliği göstermektedir. Yüksek plato 1450-1800 metreler arasında Üst Miosen öncesinde karstlaşma ve erozyon ile şekillendirilmiş, daha sonra Üst Miosen-Pliosen’de volkano-sedimanter tortullarla örtülmüştür. Pliosen-Holosen aralığında ise flüviyal ve tektonik etkilerle aşındırılarak bu günkü görünümü kazanmıştır. Alçak Plato 1250 ile 1450 metreler arasına Üst Miosen-Pliosen’den günümüze kadarki zaman aralığındaki aşınıma bağlı olarak oluşmuştur. Meram Dere Vadisinin Konya Ovasına açıldığı sahada plato sahası ile ova tabanı arasında kuzey-güney yönlü alüvyon yelpazelerin meydana getirdiği etek ovası yer alır. Etek ovasını altta geç Pleistosen alüvyal yelpazesi ve üstte de Holosen yaşlı alüvyal yelpaze çökelleri oluşturmuştur. Sonuç olarak Meram Dere Vadisi ve çevresinin bu günkü görünümü almasında flüvyal, tektonik, karstik ve limnik olayların etkili olduğu anlaşılmıştır.   

İndir

Yayınlanmış

2019-09-15

Sayı

Bölüm

Makaleler