Çekim Modeli- Panel Veri Analizi- Dış Ticaret- Sanayi Malı İhracatı- Avrupa Birliği
Özet
20. yüzyılın ikinci yarısında tüm dünya liberalleşme dalgasına tanık olmuştur. Gelişmekte olan ülkeler bu akımdan etkilenmiş ve ekonomide ithal ikameci sanayileşme yerine ihracata dayalı büyüme politikasını benimsemiştir. Son yıllarda artan ihracat gelirleri bu ekonomilerin en önemli gelir kaynağı olmuştur. İhracat gelirlerinin milli gelir içindeki payı büyüdükçe, ihracat çok önemli bir değişken konumuna gelmiştir. Ancak dünya ticaretinin genel seyrinde büyük bir değişim vardır. Günümüzün gelişmiş iletişim ve ulaşım teknolojilerinin varlığına rağmen, bu değişimi açıklarken kullanılan temel değişken halen mesafedir. Dış ticarete etki eden faktörlerin incelenmesinde literatürde en çok kullanılan yöntem Çekim Modelidir (Gravity Model). Çekim modeli ile yapılan analiz sonucunda Türkiye’nin ihracatında, mesafenin etkisinin pozitif ancak çok küçük olduğu tespit edilmiştir. Pozitif katsayının temel sebebi de, ulaştırma ve bilişim teknolojisindeki hızlı gelişim ve Türkiye’nin AB’deki temel pazarlarının Batı Avrupa ülkeleri olmasıdır. Bunun dışında ihracat yapılan ülkelerin milli gelirleri, hem Türkiye hem de ithalatçı ülkelerdeki ekonomik özgürlük ve Türkiye’nin nüfusunun, ihracatına etkisinin anlamlı ve pozitif olduğu tespit edilmiştir. Ancak ihracat yapılan ülke nüfuslarının, Türkiye’nin ihracatına etkisi olmadığı belirlenmiştir.
