Türkiye’de Altın Fiyatını Etkileyen Temel Faktörler Üzerine Bir Uygulama Çalışması

Özet

Bu çalışmada, İstanbul Altın Borsa’sında oluşan gram altın satış fiyatları ile, altın fiyatını etkileyebilecek uluslararası makro faktörler; altın satış fiyatı (ABD Doları/Ons), Amerikan Merkez Bankası faiz oranı (FED), diğer petrol fiyatlarının belirlenmesinde referans kabuledildiğinden BRENT petrol fiyatı, Dow Jones Endüstri Endeksi ile, Türkiye makro verileri Tüketici Fiyat Endeksi(TÜFE), ABD Dolar Kuru/TL alış fiyatı ve Türkiye’nin altın ithalatıele alınmış ve analiz edilmiştir. Analizin gerçekleştirildiği dönem; 2004:Ocak ile 2018:Ocak arasındaki 157 ayı içermektedir. Analize başlamadan önce serilerin durağanlık özellikleri ADF birim kök testi ile belirlenmiştir. Değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkileri ve kısa dönem dinamikleri JohansenKoentegrasyon Testi ve Hata Düzeltme (VECM) Modeli çerçevesinde incelenmiştir.Analiz sonuçlarına göre gram altın satış fiyatı ile BRENT petrol fiyatları, FED faiz oranı, Dow Jones Endüstri Endeksi ve Türkiye’nin altın ithalatı, Dolar kuru ve TÜFE ile uzun dönemde ilişkili oldukları tespit edilmiştir. Uzun dönem ilişkisini ortaya çıkartmak için kurulan hata düzeltme (VECM) modelinde, hata düzeltme teriminin beklenildiği gibi negatif ve istatistiksel olarak anlamlı olması uzun dönemde dengeyedönüleceğini göstermektedir.