Yabanc? Sermaye Ve ?ç Yat?r?m Ba?lam?nda Teknoloji Transferi: Türkiye Üzerine E?bütünle?me Ve Nedensellik Analizi

Özet

Bu çal??ma ile Türkiye?ye teknoloji transferini sa?layan kanallar ile ülke içinde gerçekle?tirilen teknoloji ve sanayi yat?r?mlar? kanallar?n?n sanayi üretim endeksi üzerindeki etkisi incelenmektedir. Bu do?rultuda, teknoloji transferini sa?layan d?? kanal olarak Türkiye?ye gerçekle?en do?rudan yabanc? yat?r?mlar ele al?n?rken, iç kanallar olarak Türkiye?de yap?lan sabit sermaye yat?r?mlar?, sahip olunan patent say?lar?, yurtiçi harcamalar içerisinde Ar-Ge harcamalar?n?n pay? ele al?nm?? ve sanayi üretim endeksi üzerindeki etkileri incelenmi?tir. Çal??mada, 1990 ve 2014 y?llar? aras?ndaki dönemi kapsayan Türkiye ekonomisine ili?kin sanayi üretim endeksi, do?rudan yabanc? yat?r?mlar, sabit sermaye yat?r?mlar?, patent say?lar? ve Ar-Ge harcamalar? de?i?kenleri kullan?larak bu de?i?kenler aras?nda e?-bütünle?ik bir ili?kinin ve nedensellik ili?kisinin olup olmad??? ara?t?r?lm??t?r. Çal??mada öncelikle sanayi üretim endeksi ile do?rudan yabanc? yat?r?mlar, sabit sermaye yat?r?mlar?, patent say?lar? ve Ar-Ge harcamalar? aras?ndaki ili?ki regresyon analizi vas?tas?yla incelenmi?tir. Daha sonra Engle-Granger ve Johensen E?-bütünle?me testleri ile Granger Nedenselik testi gerçekle?tirilmi?tir. Regresyon analizi sonucunda, sanayi üretim endeksi ile do?rudan yabanc? yat?r?mlar, sabit sermaye yat?r?mlar?, patent say?lar? ve Ar-Ge harcamalar? aras?nda istatistiki olarak anlaml? ve pozitif bir ili?ki bulundu?u görülmü?tür. Uzun dönemli ili?kileri analiz etmek için yap?lan Engle-Granger ve Johensen E?-bütünle?me testleri sonucunda seriler aras?nda uzun dönemli bir ili?ki bulundu?u ortaya ç?km??t?r. Yap?lan Granger nedensellik testi sonucunda ise, sanayi üretim endeksinden ve sabit sermaye yat?r?mlar?ndan do?rudan yabanc? yat?r?mlara, patent uygulamalar?ndan sanayi üretim endeksine ve Ar-Ge harcamalar?na do?ru tek yönlü bir nedensellik ili?kisi tespit edilmi?tir.