Optimal Ölçeklemeye Dayalı Kategorik Regresyon Analizi ve Bir Uygulama

Özet

Bağımlı değişkeni kategorik olan modelleri açıklama amacı taşıyan lojistik regresyon analizi, sosyal bilim çalışmalarında sıklıkla kullanılmaktadır. Alternatif tekniklere göre varsayımlarının azlığı ve çıktılarının kolay yorumlanabilmesi, lojistik regresyon analizini cazip bir hale getirmektedir. Benzer şekilde optimal ölçekleme olarak bilinen teknikler de, kategorik değişkenlerin analizinde kullanılan bir diğer teknikler kümesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Optimal ölçekleme tekniklerinden olan ve tıpkı lojistik regresyon gibi bağımlı değişkeni kategorik modelleri açıklamada kullanılan bir diğer teknik ise kategorik regresyon analizidir. Kategorik regresyon analizi, tıpkı lojistik regresyon gibi az sayıda varsayıma dayanmakta ve son derece etkin çözümler üretmektedir. Bu çalışmada optimal ölçeklemeye dayalı kategorik regresyon analizinin yapısı ve özellikleri incelenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla öncelikle optimal ölçekleme teknikleri kısaca anlatılmış, daha sonra kategorik regresyon analizinin yapısına dair bilgiler aktarılmıştır. Çalışmanın uygulama bölümünde Bilgiç ve Akyürek (2009) tarafından hazırlanan ‘‘Güneydoğunun Sosyolojik Analizi’’ isimli çalışmadaki veriden yararlanılarak ülkemizde medyaya duyulan güven ile çeşitli demografik değişkenler arasındaki ilişkiler kategorik regresyon analizi ile incelenmiştir. Böylelikle kategorik regresyonun, lojistik regresyona alternatif bir teknik olabileceği ve kategorik değişkenlerin yer aldığı modellerde, kategorik regresyon ile çözümlemelerin yapılabileceği sonucuna varılmıştır.