Sağlık Harcamalarında Etkili Olan Faktörlerin İncelemesi: OECD Ülkeleri Üzerine Panel Regresyon Analizi (2000-2015)

Özet

Değişen ve gelişen teknoloji ile birlikte çeşitlenen sağlık hizmetleri ve artan ilaç talebi, yenilikçi ilaçların Ulusal ve Uluslararası piyasalara sunulmasına imkan sağlamaktadır. Çalışma, OECD ülkelerinde sağlık harcamalarını hangi faktörlerin etkilediğini araştırmaktadır. Çalışmanın farkı, bağımsız bir değişken olarak yaşam süresinin araştırma kapsamına alınmasıdır. İlaç kullanımının ve sağlık imkanlarının artması ile birlikte, sağlık harcamaları üzerinde yaşam süresinin etkisi ölçülmeye çalışılmıştır. Analizde İlk aşamada yatay kesit bağımlılığı ve homojenlik sınamaları yapılmış, birinci nesil birim kök testlerinden Im vd. (2003), Maddala ve Wu (1999) ve Choi (2001) testleri, ikinci nesil birim kök testlerinden CIPS testi ile durağanlık test edilmiş, daha sonra ilişkilerin belirlenmesine yönelik panel regresyon analizi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, Tüm bağımsız değişkenler sağlık harcamalarını arttırıcı yönde (pozitif ilişki) etkilidir. Kişi başına düşen milli gelir değişkeni 1 birim arttığında Sağlık harcamaları değişkeni 23.9 birim artmıştır. Toplam ilaç satış tutarları değişkeni 1 birim arttığında, Sağlık harcamaları 15.2 birim artacaktır. Yaşam süresi değişkeni 1 birim arttığında Sağlık harcamaları 0.09 birim artacaktır. Küresel kriz etkisini belirten gölge değişken anlamlı çıkmıştır, sağlık harcamalarında krizin etkisi söz konudur. Katsayı büyüklüklerine bakıldığında ise sağlık harcamalarında en etkili değişkenin, gelir sonrasında ilaç satış tutarları olduğu bulunmuştur.