EVLİYÂ ÇELEBİ SEYAHATNÂMESİ’NDEKİ BİR EFSANENİN ÇÖZÜMLENMESİ: “KAPANÎ DELİ SEFER DEDE”NİN CEZAYİR YOLCULUĞU

Özet

En eski kültür ürünleri arasında yer alan seyahatnâmeler, insanoğlunun tarihî serüvenini geleceğe aktaran en önemli edebî türlerden biridir. İnsan, dünyadaki yolculuğu esnasında farklı olanı tanımakta, farklı olanın cezbeden yönlerine eğilmekte ve bu farklılıkta belli bir değere sahip olanın ilginç yönlerini kendi kültürüne taşımaktadır. Bu gizemli yolculuğun en ünlü kahramanları olan seyyahlar, bugünün dünyasını yarınlara aktaran insanlardır. Edebiyatımızın gezi türündeki çok kıymetli eseri, Evliyâ Çelebi’nin on ciltlik seyahatnâmesidir. Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi pek çok alana kaynaklık edecek oldukça zengin bir kütüphane niteliği taşımaktadır. Seyahatnâme, sözlü kültür ürünlerinden biri olan efsaneler açısından da bizlere oldukça zengin bir miras bırakmıştır.

Bu çalışmada, dünyada seyahatnâme türünde yazılmış eserlerle boy ölçüşebilecek değerdeki Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi’nde yer alan ve mekân olarak İstanbul ve Cezayir’de geçen, Kapanî Deli Sefer Dede efsanesinin arketipsel sembolizm açısından çözümlenmesi yapılacaktır.