Akbaba- Edebiyat- Karikatür- Portre Karikatür- Karikatür ve Edebiyat İlişkisi
Özet
İnsanoğlu yazıdan önce çizgiyi kullanmıştır. Ancak insan, anlatmak istediklerini çizgiye dökerken bir süre sonra bu yöntemle her zaman geçerliliğini sürdürecek bir dışa vurum gerçekleştiremeyeceğini düşünmüştür. Bu nedenle anlamları ortaklaştırmak ve bilindik semboller geliştirmek adına yazıya ihtiyaç duymuştur. Bilgi ve kültür aktarımını gerçekleştirerek kalıcı kılmak içinse lüzumlu irtibat kanalları tahsis etmiştir. Bu kanallardan biri de çizgi ile söz yazıya dönüştüğü andan itibaren ivme kazanan edebiyattır. Karikatür, grafik sanatların bir kolu haline gelmeden önce kitlelerce kabul görmek adına edebiyatla içli dışlı, ortak bir çalışma ağı kurmuştur. En azından bu tespit Türk karikatürü için doğrudur. Çünkü görsel dili kullanan sanatçılar, uğraşlarını sağlam bir temel üzerine bina etmek istediklerinden bu doğrultuda farklı disiplinlerden yararlanma yoluna gitmişlerdir. Önceleri batıda resim sanatından beslenen, onun imkânlarından olabildiğince yararlanan karikatür, Türkiye’de edebiyatın bir parçası olarak yaşamını sürdürmüştür. Daha sonra da kendine ait bir sistem yaratmayı başarmıştır. Buna rağmen karikatür, edebiyatla aralarında gelişen müşterek bağın kopmasına izin vermemiştir. İncelediğimiz yayın, bu bağın en güçlü ve yoğun olarak yaşandığı örneklerinden biridir. “Akbaba” seneler boyunca sözün ustası edebiyatçılarla, çizginin ustası karikatüristlere ev sahipliği yapmıştır. Karikatür ve edebiyat konusunda derginin sayfalarında yayımlanmış binlerce karikatür mevcuttur. Ancak hem çalışma alanımız hem de makalenin hacmi gereği, bunların içinden yalnız edebî şahsiyetlerin portrelerini araştırmamıza dâhil etmeyi uygun gördük. Yine makalenin hacmi düşünüldüğünde dergide yayımlanmış edebî şahsiyet portrelerinin hepsini burada sunmak mümkün olmadığı için bunların arasından seçmeler yaptık. Bundan dolayı çalışmamızda dergide neşredilmiş olan edebiyatçı portrelerinden bazılarına yer verilmiştir.
