İslam İşbirliği Teşkilatı- Dış ticaret- Çekim Modeli
Özet
Türkiye, İslam İşbirliği Teşkilatı ülkeleri ile ticaret hacmini genişletmek amacıyla çeşitli dış politikalar uygulamaktadır. Türkiye ile İslam İşbirliği Teşkilatı ülkeleri arasındaki ticari ilişkiler dış ticaret teorilerinin yanı sıra, coğrafi yakınlık, ortak sınır, vize muafiyeti, nüfus ve diğer özellikleri de dikkate alarak incelemek gerekmektedir. Çalışmada Türkiye’nin İslam İşbirliği Teşkilatı ülkeleri ile ticari ilişkileri ve dış ticaret hacmini etkileyen unsurların belirlenmesi ve her bir unsurun etkinliğinin ölçülmesi hedeflenmiştir. Hedefler doğrultusunda ticaret teorileri incelenmiş, sonuç olarak çekim modeli yaklaşımı ile zaman serisi regresyon analizi kullanılmıştır. Çekim modeli kapsamında kullanılacak değişkenleri belirlemek için, Türkiye ile İslam İşbirliği Teşkilatı ülkeleri arasındaki ticaret hacmi, ticarete konu olan ürünler incelenmiştir. Çekim Modeli kullanılarak Türkiye’nin 2000-2017 yılları arasında İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi olan 50 ülke ile gerçekleştirmiş olduğu ticari ilişki analiz edilmiştir. Çekim Modeli Analizi, İslam İşbirliği Teşkilatı ülkelerinin Türkiye ile gerçekleştirdikleri ticaretin arttırılması yönünden Ülkelerin GSMH değerleri, mesafe ve ortak sınırın olumlu etkisi olduğu, nüfus ve vize muafiyetinin etkisiz olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışma sonucunda Türkiye ile İslam İşbirliği Teşkilatı üye ülkeleri ile karşılıklı ticaretin gelişmesi yönünde fırsatlar ve öneriler ortaya koyulmuştur.
